Έρπης ζωστήρας: Συμπτώματα, Θεραπεία και Πρόληψη

11 Φεβρουαρίου, 2024
erpis-zostir_papageorgiou-vasiliki-1.jpg

Ο έρπης ζωστήρ ή έρπητας ζωστήρας είναι μια αρκετά επώδυνη νόσος που προσβάλει άτομα συνήθως της μέσης και τρίτης ηλικίας.

Ο έρπης ζωστήρ εμφανίζεται σχεδόν αιφνίδια και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών για αρκετό χρονικό διάστημα από την εμφάνιση του, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και για το υπόλοιπο ζωής των νοσούντων.

 

Που οφείλεται;

Ο έρπης ζωστήρ είναι μια ιογενής νόσος η οποία προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς (varicella zoster virus – VZV). Αποτελεί ουσιαστικά αναζωπύρωση του ιού της ανεμευλογιάς που προσβάλει συνήθως παιδιά και εφήβους. Μετά την αρχική λοίμωξη, ο ιός της ανεμευλογιάς βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση παραμένοντας αδρανής, ενώ σε άλλα άτομα επανεργοποιείται προκαλώντας έρπητα ζωστήρα.  

 

Ποιοι κινδυνεύουν;

Το 95% του πληθυσμού στον δυτικό κόσμο έχει προσβληθεί από τον ιό ενώ περίπου στο 10-20% των περιπτώσεων ο ιός θα αναζωπυρωθεί και θα εκδηλωθεί ως έρπητας ζωστήρας. Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών στις Η.Π.Α. ένα στα τρία άτομα με ιστορικό ανεμευλογιάς, θα εκδηλώσουν έρπητα ζωστήρα κατά την διάρκεια της ζωής τους. Η νόσος προσβάλει συχνότερα άτομα ηλικίας άνω των 50ετών. Η πλειοψηφία των ατόμων βιώνουν μόνο ένα επεισόδιο της νόσου, αν και είναι πιθανό να εμφανισθεί περισσότερο από μια φορά αλλά όχι στο ίδιο σημείο.

 

Πού εντοπίζεται και πως περιγράφεται η βλάβη;

Εκδηλώνεται με ένα επώδυνο φυσαλιδώδες εξάνθημα το οποίο συνήθως  εντοπίζεται κατά γραμμές. Είναι σύνηθες να εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος. Οι συνηθέστερες περιοχές όπου εντοπίζεται είναι:

  • ο θώρακας
  • η  οσφύς
  • το κεφάλι

 

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Αίσθημα καύσου, ευαισθησία του δέρματος, «μυρμήγκιασμα» και πόνο στην περιοχή του εξανθήματος. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά το εξάνθημα.
  • Κνησμό στην περιοχή του εξανθήματος
  • Εμφάνιση εξανθήματος, συνήθως 1 έως 5 ημέρες μετά τα προαναφερθέντα συμπτώματα.
  • Αρχικά εντοπίζεται ως μικρού μεγέθους κόκκινα σημάδια, που μετατρέπονται σε φυσαλίδες.
  • Οι φυσαλίδες συνήθως σχηματίζουν κρούστα σε 7 με 10 ημέρες και καθαρίζουν σε 2 με 4 εβδομάδες.

 

Άλλα πρώιμα συμπτώματα μπορεί να είναι:

  • Στομαχικές ενοχλήσεις
  • Αδιαθεσία/καταβολή
  • Πυρετό ή/και ρίγη
  • Κεφαλαλγία

 

Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα;

Η διάρκεια των συμπτωμάτων δεν ξεπερνά τις 3-5 εβδομάδες. Ωστόσο, ακόμη και μετά  την εξαφάνιση του εξανθήματος, είναι πιθανό ο πόνος να παραμείνει για σημαντικό χρονικό διάστημα που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει και για χρόνια.

 

Έρπης ζωστήρας- επιπλοκές

Η επιπλοκή που αναφέρεται πιο συχνά είναι η μεθερπητική νευραλγία, δηλαδή ένας πόνος που παραμένει ακόμη και μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα (μήνες ή και χρόνια) από την υποχώρηση του εξανθήματος. O πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή να έρχεται κατά κύματα και οι ασθενείς που τον βιώνουν περιγράφουν ότι νιώθουν στην περιοχή όπου υπήρχε το εξάνθημα του έρπητα, ένα αίσθημα καύσου, νυγμού ή σαν να τους διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα. Εμφανίζεται στο 10-20% των ατόμων που εμφανίζουν έρπητα ζωστήρα. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 50 ετών ή που παρουσιάζουν εξαρχής σοβαρό εξάνθημα ή/και έντονο πόνο ως εκδήλωση του έρπητα ζωστήρα. Η έγκαιρη θεραπεία (εντός 72 ωρών από το εξάνθημα) μπορεί να μειώσει την πιθανότητα να εμφανίσετε μεθερπητική νευραλγία.

Η θεραπεία για την μεθερπητική νευραλγία περιλαμβάνει αναλγητικά (παρακεταμόλη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, οπιοειδή), κορτικοστεροειδή και αντικαταθλιπτικά. Επιπλέον, πιθανές επιπλοκές είναι η βακτηριακή επιμόλυνση, η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, η πνευμονίτιδα, προβλήματα ακοής, κ.α. Τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κάποια επιπλοκή.

 

Μεταδίδεται ο έρπης ζωστήρας;

Ο ιός μπορεί πράγματι να μεταδοθεί με άμεση επαφή με το εξάνθημα. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι τα άτομα που έχουν έρπη ζωστήρα μεταδίδουν τον ιό της ανεμευλογιάς. Επομένως άτομα που δεν είχαν «περάσει» ανεμευλογιά είναι επιρρεπή να «κολλήσουν» και να εκδηλώσουν ανεμευλογιά. Αργότερα στη ζωή τους, εφόσον ο ιός ενεργοποιηθεί, τότε θα εκδηλώσουν έρπη ζωστήρα. Βέβαια, ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών των ατόμων πράγματι θα κολλήσουν, δεδομένου ότι ο έρπης ζωστήρας θεωρείται νόσος μειωμένης μεταδοτικότητας.

 

Αποφυγή της μετάδοσης

Οι εκκρίσεις από τις δερματικές βλάβες (φυσαλίδες) είναι μολυσματικές. Για την αποτροπή  της διάδοση του έρπητα ζωστήρα σε άλλα άτομα:

Αποφύγετε την επαφή έως ότου το εξάνθημά εξαφανιστεί με άτομα όπως:

  • Εγκύους που δεν έχουν εμβολιαστεί
  • Παιδιά κάτω του 1 έτους (που δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα με το εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς)
  • Ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

 

Θεραπεία

Η θεραπεία του έρπητα ζωστήρα έγκειται στη χορήγηση αντιικής αγωγής, ιδανικά εντός 72 ωρών από την εμφάνιση των δερματικών βλαβών. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντική η εξέταση από Δερματολόγο.

Η έγκαιρη θεραπεία φαίνεται να μειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των συμπτωμάτων αλλά και την πιθανότητα εμφάνισης μεθερπητικής νευραλγίας. Η θεραπεία διαρκεί συνήθως 7 ημέρες. Είναι σημαντικό να μείνετε στο σπίτι και να ξεκουραστείτε καθώς έτσι προλαμβάνεται και την μεθερπητική νευραλγία.

  • Για τον πυρετό: εάν υπάρχει, μείνετε στο κρεβάτι και πάρετε αντιπυρετικά σύμφωνα με τις οδηγίες.
  • Για τον πόνο: εάν υπάρχει, πάρετε αναλγητικά. Ξεκινήστε με παρακεταμόλη και εφόσον δεν σας καλύπτει μιλήστε με το γιατρό σας ώστε να σας χορηγήσει πιο ισχυρά αναλγητικά όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή οπιοειδή.
  • Για το εξάνθημα: κρατήστε την περιοχή καθαρή. Μη φοβάστε να πέσει νερό και σαπούνι στην περιοχή, αλλά οπωσδήποτε μην τρίψετε με τα χέρια ή το σφουγγάρι. Στεγνώστε την περιοχή ταμποναριστά. Συχνά προτείνεται ή χρήση αντιβιοτικής κρέμας για τον κίνδυνο επιμολυνσεων.
  • Για τον κνησμός: εάν υπάρχει, μπορείτε να πάρετε κάποιο αντιισταμινικό δισκίο.

 

Κάνω και επιχείλιο έρπητα…έχει σχέση;

Η απάντηση είναι Όχι! Ο επιχείλιος έρπης οφείλεται σε άλλον ιό, τον ιό του απλού έρπητα ενώ ο έρπης ζωστήρας οφείλεται στον ιό της ανεμευλογιάς.

 

Έρπης ζωστήρας-πρόληψη και εμβολιασμός 

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν 2 εμβόλια, το Zostavax  (με ζώντα εξασθενημένο ιό) και το Shingrix (αδρανοποιημένο ανασυνδυασμένο εμβόλιο). Το Zostavax μπορεί να χορηγηθεί σε ανοσοεπαρκή άτομα άνω των 50 ετών, σε εφάπαξ δόση, ενώ δεν επιτρέπεται η χρήση του σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Το Shingrix έχει έγκριση για όλα τα άτομα άνω των 50 ετών και για τους ανοσοκατεσταλμένους ενήλικες ≥ 18 ετών, σε 2 δόσεις.

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, για τα άτομα άνω των 50 ετών προτιμάται το ανασυνδυασμένο εμβόλιο ενώ για τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς επιλέγεται μόνο το ανασυνδυασμένο εμβόλιο. Το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό στην πρόληψη της εμφάνισης τόσο του έρπη ζωστήρα όσο και της μεθερπητικής νευραλγίας. Φαίνεται ότι το αδρανοποιημένο ανασυνδυασμένο εμβόλιο υπερέχει σε αποτελεσματικότητα σε σχέση με το ζων εμβόλιο του έρπητα.

Ο εμβολιασμός φαίνεται επίσης ότι προστατεύει από τον αυξημένο κίνδυνο που έχουν τα ηλικιωμένα άτομα που εμφανίζουν έρπη ζωστήρα, να παρουσιάσουν και εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα άτομα που έχουν ήδη νοσήσει από έρπη ζωστήρα, μπορούν να εμβολιαστούν 12 μήνες μετά. Επίσης, τα άτομα που έχουν ήδη εμβολιαστεί με το Zostavax (ζων εμβόλιο), μπορούν να εμβολιαστούν και με το Shingrix (ανασυνδυασμένο εμβόλιο) μετά από 12 μήνες.

 

Να εμβολιαστώ για την ανεμευλογιά;

Στην Ελλάδα, από το 2005, στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών περιλαμβάνεται και ο εμβολιασμός έναντι της ανεμευλογιάς από την ηλικία των 12 μηνών (2 δόσεις).

 

 Κύρια σημεία

  • Ο έρπης ζωστήρας εκδηλώνεται με κόκκινο εξάνθημα με φυσαλίδες στη μία πλευρά του σώματος, συνήθως με πόνο.
  • Είναι πιο συχνός σε άτομα άνω των 50 ετών.
  • Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η μεθερπητική νευραλγία.
  • Αντιμετωπίζεται με αντιιϊκή αγωγή και αναλγητικά.
  • Προλαμβάνεται με εμβολιασμό.

 

 

Για κάθε απορία, μην διστάσετε να συμβουλευτείτε τον Δερματολόγο σας

 

 


 

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

 

Προυσιωτίσσης 27, έναντι γηπέδου Παναιτωλικού. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603

Vasiliki Final logo dark

Τηλ:
+(30) 2641307215
+(30) 6937119603

Email: doctor@dermapapageorgiou.gr

Ωράριο Λειτουργίας :

Δευτέρα – Τετάρτη – Παρασκευή 10.00-14.00 & 17.00-21.00
Τρίτη – Πέμπτη 10.00-18.00
Σάββατο & Κυριακή Κλειστά

Που Βρισκόμαστε

Προυσιωτίσσης 27 & Δ.Σταϊκου , Αγρίνιο 30133 (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού)

© 2023 All rights reserved | dermapapageorgiou.gr | Designed by Site-Forge.com