Ο καρκίνος του δέρματος είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές καρκίνου παγκοσμίως, αλλά η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ενώ πολλοί γνωρίζουν για τους κινδύνους της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο, λίγοι είναι εξοικειωμένοι με τα πρώιμα σημάδια που μπορεί να υποδεικνύουν την παρουσία του καρκίνου του δέρματος.
Στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναλυθεί ο καρκίνος του δέρματος και τα κύρια είδη του, όπως το μελάνωμα, το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, καθώς και τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που πρέπει να προσέχετε σε κάθε περίπτωση. Θα αναλύσουμε επίσης τους παράγοντες κινδύνου και θα σας παρέχουμε πρακτικές συμβουλές για την πρόληψη και την τακτική αυτοεξέταση.
Μάθετε πώς να αναγνωρίζετε τις αλλαγές στο δέρμα σας, από νέες κηλίδες και σπίλους μέχρι αλλαγές σε υπάρχοντα σημάδια. Ανακαλύψτε τη σημασία των τακτικών δερματολογικών ελέγχων και τις διαθέσιμες θεραπείες που μπορούν να σώσουν ζωές. Με την κατάλληλη ενημέρωση και επαγρύπνηση, μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον καρκίνο του δέρματος έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Τι χρειάζεται για την αυτοεξέταση του δέρματος;
Σε έναν καλά φωτισμένο χώρο, σταθείτε μπροστά από έναν ολόσωμο καθρέφτη. Εν συνεχεία, με την βοήθεια ενός καθρέφτη χειρός και μιας χτένας, ελέγξτε το τριχωτό της κεφαλής και τα πλάγια σημεία του σώματος. Καταγράψτε σε ένα χαρτί κάθε ύποπτη βλάβη που βρίσκετε.
Tα βήματα της αυτοεξέτασης του δέρματος
ΒΗΜΑ 1ο
Σηκώστε τα χέρια και ελέγξτε το μπροστινό, πίσω και πλαϊνό μέρος του σώματος σας σώμα σας με τη βοήθεια του καθρέφτη.
ΒΗΜΑ 2ο
Ελέγξτε τους βραχίονες, το εμπρόσθιο και το πίσω τμήμα των χεριών καθώς και τις παλάμες.
ΒΗΜΑ 3ο
Ελέγξτε τις κνήμες, τα μεσοδακτύλια διαστήματα των ποδιών, τα πέλματα και την περιοχή των γεννητικών οργάνων.
ΒΗΜΑ 4ο
Ελέγξτε τις περιοχές του αυχένα και του κεφαλιού, με την βοήθεια μιας χτένας και ενός καθρέφτη.
ΒΗΜΑ 5ο
Ελέγξτε την περιοχή της πλάτης και των γλουτών.
Ποιος ο σκοπός της προληπτικής εξέτασης του δέρματος
Η προληπτική εξέταση του δέρματος δεν περιλαμβάνει απλά την εξέταση των ελιών (σπίλων), αλλά αποτελεί έναν λεπτομερή οπτικό έλεγχο του δέρματος από έναν Ειδικό Δερματολόγο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ολόκληρου του σώματος, εξετάζονται προσεκτικά οι περιοχές της πλάτης, του στήθους, των χεριών, των ποδιών, του τριχωτού της κεφαλής, των νυχιών, των ποδιών και των μεσοδακτύλιων περιοχών. Σκοπός της ενδελεχούς εξέτασης είναι ο εντοπισμός καρκίνων του δέρματος, όπως το μελάνωμα, το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, στα αρχικά τους στάδια όταν είναι εξαιρετικά ιάσιμα.
Καρκίνος του δέρματος – Πως γίνεται η εξέταση του δέρματος;
Η προληπτική εξέταση του δέρματος διαρκεί περίπου 10-15 λεπτά και είναι εντελώς ανώδυνη. O δερματολόγος θα εξετάσει διεξοδικά όλο το δέρμα στο σώμα σας από το κεφάλι μέχρι τα νύχια, χρησιμοποιώντας την όρασή του και περιστασιακά την αφή για να εντοπίσει ελιές/σπίλους ή/και άλλες ύποπτες βλάβες με μη φυσιολογικά σχήματα, όρια, χρώματα ή μεγέθη. Η χρήση ειδικών εργαλείων όπως είναι το δερματοσκόπιο βοηθά στην προσεκτική εξέταση τυχόν ύποπτων σημείων. Στην περίπτωση που εντοπισθούν ύποπτες βλάβες κατά τη διάρκεια του προ συμπτωματικού ελέγχου, είναι πιθανό να ακολουθήσει βιοψία για να διαπιστωθεί η ύπαρξη καρκίνου του δέρματος.
Καρκίνος του δέρματος – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος διατρέχουν όσοι διαθέτουν κάποιο από τα ακόλουθα:
-
-
- Ανοιχτόχρωμο δέρμα που καίγεται εύκολα από τον ήλιο.
- Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.
- Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων ως παιδί/έφηβος.
- Υψηλή αθροιστική έκθεση στον ήλιο (π.χ. λόγω επαγγέλματος ή χόμπυ).
- Χρήση σολάριουμ.
-
Τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για τον καρκίνο του δέρματος θα πρέπει να υποβάλλονται συχνότερα προληπτική εξέταση του δέρματος (3 – 6 μήνες).
Καρκίνος του δέρματος- Ποια είναι τα σημάδια του;
Είναι σημαντικό να είστε εξοικειωμένοι με τα σημάδια του καρκίνου του δέρματος, ώστε να μπορείτε να κάνετε την αυτοεξέταση και στην περίπτωση που εντοπίσετε οτιδήποτε ύποπτο να απευθυνθείτε άμεσα σε έναν δερματολόγο. Τα σημάδια ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου του δέρματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Μελάνωμα
Τα προειδοποιητικά σημάδια του μελανώματος μπορούν να ταυτιστούν με τον κανόνα ABCDE.
-
-
- Το Α (Asymmetry) αναφέρεται την Ασυμμετρία (δεν υπάρχει ομοιογένεια στο σχήμα).
- Το Β (Border) αναφέρεται στα όρια της βλάβης (ανώμαλα όρια ή θολά θεωρούνται ύποπτα).
- Το C (Color)αναφέρεται στο χρώμα (αν ένας μεμονωμένος σπίλος έχει πολλές αποχρώσεις του μπλε ή του μαύρου, μερικές φορές με μπαλώματα με κόκκινο, ροζ, λευκό ή μπλε θεωρείται ύποπτο).
- Το D (Diameter) αναφέρεται στη διάμετρο (σπίλοι/ελιές μεγαλύτεροι των 6mm, ή περίπου στο μέγεθος μιας γόμας μολυβιού, προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία.
- Το Ε (Evolution) αναφέρεται στη Εξέλιξη (αν ένας σπίλος/ελιά αλλάζει μέγεθος, χρώμα ή σχήμα με την πάροδο του χρόνου θεωρείται ύποπτο).
-
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
Τα σημάδια του βασικοκυτταρικού καρκινώματος περιλαμβάνουν:
-
-
- Επίπεδες, κίτρινες ή ωχρές κηλίδες δέρματος που μοιάζουν με ουλή.
- Ψηλαφητές κόκκινες βλάβες, οι οποίες μπορεί να προκαλούν φαγούρα.
- Μικρού μεγέθους κόκκινα ή ροζ απόχρωσης οζίδια με ανοικτόχρωμο όχθο και κατά τόπους καφέ ή μαύρες περιοχές.
- Ροζ οζίδια με υπερυψωμένη περίμετρο και βυθισμένο κέντρο, πιθανώς με αιμοφόρα αγγεία που εξαπλώνονται από αυτά.
- Ανοιχτές πληγές ή έλκη που παρουσιάζουν δυσκολία στην επούλωση.
-
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα συνήθως αναπτύσσεται σε μέρη του σώματος που εκτίθενται συχνά ή υπερβολικά στον ήλιο. Τα σημάδια που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν:
-
-
- Τραχιές βλάβες με λέπια που μπορεί να σχηματίσουν κρούστα ή να αιμορραγήσουν.
- Οζίδια με εμβυθισμένη περιοχή στο κέντρο τους.
- Βλάβες που μοιάζουν με μυρμηγκιές
- Ανοιχτές πληγές ή έλκη που παρουσιάζουν δυσκολία στην επούλωση.
-
Άλλα σημάδια που πρέπει να σας ανησυχήσουν
Πέρα από τα κοινά σημάδια του καρκίνου του δέρματος που περιγράφονται παραπάνω, θα πρέπει να προσέχετε για:
-
-
- Τυχόν νέες βλάβες.
- Μία ελιά/σπίλος που δεν μοιάζει με τις υπόλοιπες.
- Τυχόν πληγές που δεν επουλώνονται.
- Ερυθρότητα ή οίδημα γύρω από μια ελιά/σπίλο.
- Κνησμός, πόνος ή ευαισθησία σε μία βλάβη που δεν υποχωρεί ή επανέρχεται.
- Ελιές/σπίλοι που αιμορραγούν ή αλλάζουν χρώμα/σχήμα/μέγεθος.
-
Και εάν εντοπιστεί μία ύποπτη βλάβη κατά τη διάρκεια της εξέτασης του δέρματος μου;
Εάν ο εντοπιστεί κάποια ύποπτη βλάβη κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο δερματολόγος σας μπορεί να σας προτείνει παρακολούθηση της βλάβης ή διενέργεια βιοψίας. Στην περίπτωση που η βιοψία του δέρματος είναι θετική για κακοήθεια, τότε, ανάλογα με το είδος του καρκίνου του δέρματος, θα προταθούν διάφορες θεραπευτικές επιλογές, όπως χειρουργική επέμβαση, κρυοθεραπεία, τοπική χημειοθεραπεία κ.α. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος βοηθά στην αποτελεσματικότερη θεραπεία.
Στο ιατρείο της, η Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Βασιλική Χρ. Παπαγεωργίου, διενεργεί προληπτική εξέταση του δέρματος βοηθώντας την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Για κάθε απορία, μην διστάσετε να συμβουλευτείτε τον Δερματολόγο σας
Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc
Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”
Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου
Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon
Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών
Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603
