θεραπεία Αρχεία - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

simadia-ek-genetis-aitia-diagnosi-kai-therapeia-1200x800.jpg

Σημάδια Εκ Γενετής: Όσα πρέπει να γνωρίζουν γονείς & ενήλικες

Τα σημάδια εκ γενετής είναι δερματικές αλλοιώσεις που είναι παρούσες κατά τη γέννηση ή εμφανίζονται στους πρώτους μήνες της ζωής ενός βρέφους. Γνωστά και ως εκ γενετής κηλίδες, δερματικές βλάβες βρεφών, συγγενή σημάδια ή απλά “σημάδια από τη γέννηση”, μπορεί να έχουν διάφορα μεγέθη, χρώμα και υφή. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καλοήθη και δεν προκαλούν ανησυχία, ωστόσο ορισμένα μπορεί να σχετίζονται με υποκείμενες παθήσεις ή να έχουν ψυχολογική επίδραση λόγω της εμφάνισής τους, ειδικά όταν εντοπίζονται σε εμφανή σημεία του σώματος.

Στο άρθρο που ακολουθεί, θα αναλύσουμε τι είναι τα σημάδια εκ γενετής, ποια είναι τα αίτια εμφάνισής τους, ποιοι τύποι υπάρχουν – αγγειακά και μελαγχρωματικά– καθώς και τις πιο σύγχρονες και ασφαλείς θεραπευτικές επιλογές. Αν είστε γονιός ή ενήλικας με εκ γενετής σημάδι, αυτός ο οδηγός θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα την κατάσταση του παιδιού ή τη δική σας και πότε χρειάζεται η συμβουλή ενός ειδικού δερματολόγου.

Σημάδια εκ γενετής- Τι είναι;

Τα σημάδια εκ γενετής είναι δερματικές αλλοιώσεις που υπάρχουν ήδη από τη γέννηση ή εμφανίζονται μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής. Πρόκειται για περιοχές του δέρματος με διαφορετική χρώση, υφή ή δομή σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα. Μπορεί να είναι επίπεδα ή ψηλαφητά, μικρά ή εκτεταμένα και να έχουν ποικίλα χρώματα όπως κόκκινο, ροζ, καφέ, μαύρο ή μπλε-γκρι. Ορισμένα παραμένουν αμετάβλητα με την πάροδο του χρόνου, ενώ άλλα μπορεί να μεγαλώσουν, να σκουρύνουν ή και να υποχωρήσουν.

Ποια είναι τα αίτια;

Η ακριβής αιτία εμφάνισης των εκ γενετής σημαδιών δεν είναι πλήρως κατανοητή. Σε πολλές περιπτώσεις, αποδίδονται σε τοπικές αγγειακές ανωμαλίες ή σε υπερβολική παραγωγή μελανίνης, που οδηγεί σε αλλοίωση του χρώματος ή της υφής του δέρματος. Επιπλέον, ορισμένα σημάδια μπορεί να σχετίζονται με γονιδιακές μεταλλάξεις, αγγειακές δυσπλασίες, ή διαταραχές στην εμβρυϊκή ανάπτυξη κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης. Αν και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν υπάρχει συγκεκριμένος προδιαθεσικός παράγοντας, είναι σημαντικό να αξιολογούνται εξατομικευμένα από ειδικό, προκειμένου να αποκλειστεί η πιθανότητα συσχέτισης με κάποια υποκείμενη πάθηση ή σύνδρομο.

Σημάδια εκ γενετής- Τύποι

Τα σημάδια εκ γενετής διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες, ανάλογα με την προέλευσή τους:

- Αγγειακά σημάδια εκ γενετής
- Μελαγχρωματικά σημάδια εκ γενετής

Η βασική διαφορά έγκειται στο είδος της δερματικής αλλοίωσης που τα προκαλεί — είτε πρόκειται για μη φυσιολογική ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων είτε για συσσώρευση χρωστικής (μελανίνης) στο δέρμα. Καθεμία από αυτές τις κατηγορίες περιλαμβάνει διάφορους τύπους, με διαφορετική εμφάνιση, συμπεριφορά και πιθανές ανάγκες αντιμετώπισης. Η σωστή διάγνωση από ειδικό δερματολόγο είναι απαραίτητη για την αναγνώριση του τύπου και την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης, όπου αυτή χρειάζεται.

Αγγειακά σημάδια εκ γενετής

Τα αγγειακά σημάδια εκ γενετής είναι αλλοιώσεις που προκαλούνται από ανωμαλίες στην ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος. Πρόκειται για σημάδια που έχουν συνήθως κόκκινο, ροζ, μοβ ή μπλε χρώμα και μπορεί να εμφανίζονται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, ήδη από τη γέννηση ή μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής. Η εμφάνισή τους οφείλεται είτε σε υπερπλασία αιμοφόρων αγγείων είτε σε δυσλειτουργία της κατανομής τους στην επιδερμίδα. Ανάλογα με τον τύπο και την έκτασή τους, μπορεί να παραμείνουν σταθερά, να μεγαλώσουν ή να υποχωρήσουν με την πάροδο του χρόνου.

Οι βασικοί τύποι αγγειακών σημαδιών εκ γενετής περιλαμβάνουν:

- Αιμαγγειώματα (Hemangiomas). Τα αιμαγγειώματα είναι από τα πιο συχνά αγγειακά σημάδια εκ γενετής και εμφανίζονται λίγες ημέρες ή εβδομάδες μετά τη γέννηση. Συνήθως έχουν έντονο κόκκινο χρώμα (επιφανειακά αιμαγγειώματα) ή μπλε-μοβ απόχρωση (βαθύτερα αιμαγγειώματα). Παρ’ όλο που μπορεί να είναι ευμεγέθη, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι καλοήθη και παρουσιάζουν φυσική υποχώρηση μέχρι την ηλικία των 7-10 ετών. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν επηρεάζουν λειτουργικά όργανα (π.χ. όταν βρίσκονται κοντά στο μάτι) ή παρουσιάζουν επιπλοκές (όπως αιμορραγία ή εξέλκωση), απαιτείται ιατρική παρέμβαση.
- Κηλίδες “Port-wine stains” (Nevus flammeus). Αυτές οι επίπεδες, μόνιμες κόκκινες ή μοβ κηλίδες τύπου “κρασί πορτό” είναι παρούσες από τη γέννηση και τείνουν να μεγαλώνουν μαζί με το παιδί. Εντοπίζονται συνήθως στο πρόσωπο, στον αυχένα ή στα άκρα και δεν υποχωρούν από μόνες τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να σχετίζονται με σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Sturge-Weber. Η θεραπεία με laser μπορεί να μειώσει αισθητά την έντασή τους και να βελτιώσει την εικόνα του δέρματος.
- Salmon patches ή “δάγκωμα του πελαργού”. Αυτές οι απαλές, ανοιχτόχρωμες ροζ ή κοκκινωπές κηλίδες εμφανίζονται συχνά στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια, στα βλέφαρα ή στον αυχένα. Ονομάζονται συχνά «φιλί αγγέλου» (όταν βρίσκονται στο μέτωπο) ή «δάγκωμα του πελαργού» (όταν βρίσκονται στον αυχένα), λόγω της θέσης τους και της χαρακτηριστικής εμφάνισης. Είναι ακίνδυνες και στις περισσότερες περιπτώσεις εξαφανίζονται σταδιακά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής.

Μελαγχρωματικά σημάδια εκ γενετής

Τα μελαγχρωματικά σημάδια εκ γενετής, οφείλονται σε αυξημένη συγκέντρωση χρωστικής (μελανίνης) σε διάφορα σημεία του δέρματος και του σώματος. Ανάλογα με την πυκνότητα, το βάθος και την κατανομή των μελανοκυττάρων – των κυττάρων που παράγουν την μελανίνη, αυτά τα σημάδια μπορεί να έχουν καφέ, μαύρο, μπλε ή γκριζωπό χρώμα. Είναι συνήθως επίπεδα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και ελαφρώς υπερυψωμένα ή τριχωτά.

Οι περισσότεροι τύποι μελαγχρωματικών σημαδιών εκ γενετής είναι καλοήθεις και δεν απαιτούν θεραπεία, εκτός αν προκαλούν αισθητική ενόχληση ή υπάρχει υποψία για πιθανή κακοήθεια. Η κλινική αξιολόγηση από δερματολόγο είναι απαραίτητη για την ασφαλή διάγνωση και παρακολούθηση.

Οι πιο κοινοί τύποι χρωματισμένων εκ γενετής σημαδιών περιλαμβάνουν:

- Σπίλοι (συγγενείς σπίλοι). Οι σπίλοι, δηλαδή οι γνωστές “ελιές”, μπορεί να είναι παρόντες από τη γέννηση ή να εμφανιστούν κατά την παιδική ηλικία. Έχουν διάφορα μεγέθη – που κυμαίνονται από λίγα χιλιοστά έως εκτεταμένες επιφάνειες, οι οποίες καλύπτουν μεγάλες περιοχές του σώματος. Το χρώμα τους ποικίλλει από ανοιχτό καφέ έως σκούρο καφέ ή μαύρο. Οι μεγαλύτεροι σπίλοι ενδέχεται να συνοδεύονται από τριχοφυΐα και, σε σπάνιες περιπτώσεις, έχουν αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας, γι’ αυτό απαιτούν τακτική παρακολούθηση.
- Καφέ κηλίδες τύπου “καφές με γάλα” (Café-au-lait spots). Πρόκειται για επίπεδες, ομαλές καφέ κηλίδες με χρώμα που θυμίζει “καφέ με γάλα”. Είναι συχνά καλοήθεις και συνήθως εμφανίζονται σε πολλαπλές θέσεις στο σώμα. Αν και ένα ή δύο τέτοια σημάδια δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας, η παρουσία πολλών (συνήθως περισσότερων από έξι) μπορεί να σχετίζεται με γενετικά σύνδρομα, όπως η νευροϊνωμάτωση τύπου 1, και απαιτεί περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση.
- Μογγολικές κηλίδες (Mongolian spots). Οι μογγολικές κηλίδες είναι επίπεδες, μπλε-γκρι κηλίδες που εντοπίζονται συνήθως στο κάτω μέρος της πλάτης ή στους γλουτούς. Είναι πιο συχνές σε βρέφη με σκουρόχρωμο δέρμα – κυρίως ασιατικής, αφρικανικής ή μεσογειακής καταγωγής. Αν και η εμφάνισή τους μπορεί να θυμίζει μώλωπες, είναι απολύτως ακίνδυνες και σχεδόν πάντα υποχωρούν φυσικά μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής.

Σημάδια εκ γενετής– Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των εκ γενετής σημαδιών εξαρτάται από τον τύπο, το μέγεθος, τη θέση τους στο σώμα, την πιθανότητα να επηρεάσουν την υγεία του ατόμου, καθώς και από αισθητικούς ή ψυχολογικούς λόγους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα σημάδια εκ γενετής είναι καλοήθη και δεν απαιτούν κάποια μορφή θεραπείας. Ωστόσο, όταν προκαλούν λειτουργικά προβλήματα, αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου ή δημιουργούν έντονη αισθητική ενόχληση, υπάρχουν σύγχρονες και ασφαλείς θεραπευτικές επιλογές.

Οι βασικές μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:

- Laser θεραπεία. Η χρήση εξειδικευμένων laser αποτελεί την πιο διαδεδομένη και αποτελεσματική θεραπεία για πολλά αγγειακά σημάδια εκ γενετής, όπως οι κηλίδες τύπου “port-wine” ή ορισμένα αιμαγγειώματα. Το laser στοχεύει επιλεκτικά τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας το χρώμα και το μέγεθος της βλάβης, χωρίς να επηρεάζει τους γύρω ιστούς. Συνήθως απαιτούνται πολλαπλές συνεδρίες για καλύτερα αποτελέσματα.
- Χειρουργική αφαίρεση. Σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων ή βαθιών εκ γενετής σπίλων, που ενδεχομένως έχουν αυξημένο κίνδυνο εξαλλαγής ή προκαλούν σοβαρή δυσφορία, μπορεί να προταθεί η χειρουργική εκτομή. Η επέμβαση πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό δέρματος ή πλαστικό χειρουργό, και συνοδεύεται από κατάλληλη μετεγχειρητική φροντίδα.
- Φαρμακευτική αγωγή. Ορισμένα αιμαγγειώματα ανταποκρίνονται πολύ καλά στη φαρμακευτική αγωγή με β-αναστολείς (όπως η προπρανολόλη), κυρίως όταν εντοπίζονται σε ζωτικά σημεία ή αναπτύσσονται ραγδαία. Η χορήγηση γίνεται πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση.
- Παρακολούθηση – Αναμονή. Πολλά εκ γενετής δερματικά σημάδια, όπως οι μογγολικές κηλίδες ή τα salmon patches, υποχωρούν φυσικά χωρίς καμία παρέμβαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνεται τακτική παρακολούθηση από δερματολόγο, ώστε να επιβεβαιωθεί η φυσιολογική εξέλιξή τους.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι τα σημάδια εκ γενετής επικίνδυνα;

Τα περισσότερα όχι, αλλά κάποια απαιτούν παρακολούθηση από ειδικό.

Μπορούν να αφαιρεθούν;

Ναι, πολλά από αυτά μπορούν να μειωθούν ή να αφαιρεθούν με θεραπείες.

Κληρονομούνται τα σημάδια εκ γενετής;

Ορισμένα μπορεί να έχουν γενετικό υπόβαθρο, αλλά όχι όλα.

Υπάρχει πρόληψη για τα σημάδια εκ γενετής;

Όχι, καθώς τα εκ γενετής σημάδια εμφανίζονται χωρίς εξωτερική παρέμβαση.

Ανησυχείτε για κάποιο σημάδι εκ γενετής σε εσάς ή στο παιδί σας;

Αν και τα περισσότερα σημάδια εκ γενετής είναι ακίνδυνα, η σωστή διάγνωση από έναν ειδικό δερματολόγο μπορεί να σας προσφέρει την ηρεμία και τη σιγουριά που χρειάζεστε. Επικοινωνήστε με το Δερματολογικό μας ιατρείο στο Αγρίνιο και κλείστε ένα ραντεβού για μια εξατομικευμένη εξέταση.

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603

Η δερματολόγος στο Αγρίνιο Βασιλική Χρ. Παπαγεωργίου συμμετείχε στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας

Η Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος Βασιλική Χρ. Παπαγεωργίου είχε την τιμή να συμμετάσχει ως ομιλήτρια στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας που πραγματοποιήθηκε από τις 30 Οκτωβρίου έως 03 Νοεμβρίου 2024 στην Αθήνα. Το 2ο Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας που συνδιοργάνωσε η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία με τη Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία Κύπρου, συγκέντρωσε κορυφαίους επιστήμονες από την Ελλάδα και την Κύπρο. Eστιάζοντας σε νέες τάσεις και προσεγγίσεις στη διάγνωση και θεραπεία δερματικών παθήσεων, ανέδειξε σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις σε τομείς όπως είναι, η αισθητική δερματολογία, η επεμβατική δερματολογία καθώς και στις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν αυτοάνοσα και αυτοφλεγμονώδη δερματολογικά νοσήματα.

«Κλινική εικόνα και τοπικές. Συστηματικές θεραπείες ομαλού λειχήνα ονύχων»

Το Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας αποτελεί κάθε χρόνο κορυφαίο γεγονός στον χώρο της Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας. Με διακεκριμένους ειδικούς από την Ελλάδα και την Κύπρο, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν εξειδικευμένες διαλέξεις και workshops με στόχο την εμβάθυνση σε καινοτόμες θεραπείες και τεχνικές διάγνωσης.

Η Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος Βασιλική Χρ. Παπαγεωργίου, με εμπειρία και εξειδίκευση στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος, στο διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο αριστείας στον τομέα αυτό, των νοσοκομείων Saint-Pierre και Brugmann στις Βρυξέλλες, συμμετείχε για ακόμη μια χρονιά στο Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας.

Η ομιλία της με θέμα: «Κλινική εικόνα και τοπικές. Συστηματικές θεραπείες ομαλού λειχήνα ονύχων», ανέδειξε τη σημασία της ακριβούς διάγνωσης και των σύγχρονων θεραπευτικών επιλογών που υποστηρίζουν την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την οριστική αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα όνυχος, με έμφαση στις εξατομικευμένες θεραπείες.

Ο ομαλός λειχήνας όνυχος είναι μια καλοήθης χρόνια δερματοπάθεια που επηρεάζει τα νύχια των χεριών και των ποδιών. Προκαλεί χαρακτηριστικές αλλαγές όπως επιμήκεις γραμμώσεις, λέπτυνση της ονυχαίας πλάκας και, σε προχωρημένα στάδια, πάχυνση του επωνυχίου (πτερύγιο) και σπάσιμο της ονυχαίας πλάκας ή ακόμα και ολική απώλεια του νυχιού (ανωνυχία). Η αιτιολογία παραμένει ασαφής, αλλά θεωρείται ότι εμπλέκονται αυτοφλεγμονώδεις αντιδράσεις. Η θεραπεία περιλαμβάνει τοπικά και συστηματικά κορτικοστεροειδή, ρετινοειδή και άλλα φάρμακα για την ανακούφιση και την επιβράδυνση της βλάβης.

Μέσα από μια συνδυαστική προσέγγιση τοπικών και συστηματικών μεθόδων, η Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου παρουσίασε νέες προοπτικές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

2o diethnes synedrio dermatologias afrodisiologias Papageorgiou Vasiliki — ***Ομιλία της Δρ. Βασιλικής Παπαγεωργίου***

Επιτυχής ολοκλήρωση του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας: Ένα βήμα μπροστά για την Δερματολογία!

Στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας, το οποίο ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, δόθηκε η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να έρθουν σε επαφή με τις πλέον σύγχρονες εξελίξεις και επιστημονικές μεθόδους στον χώρο της Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας. Το πλούσιο και καινοτόμο πρόγραμμα, που περιλάμβανε διαλέξεις κορυφαίων επιστημόνων, ειδικά εργαστήρια και hands-on workshops, κατέδειξε τη σπουδαιότητα της διεπιστημονικής συνεργασίας και της ανοιχτής ανταλλαγής γνώσεων.

Η συμμετοχή και οι παρουσιάσεις Ελλήνων και ξένων ειδικών, οι ομιλίες καταξιωμένων ομογενών Δερματολόγων καθώς και τα δορυφορικά συμπόσια φαρμακευτικών εταιρειών, συνέβαλαν στην περαιτέρω κατανόηση και βελτίωση των θεραπευτικών πρακτικών. Οι ενότητες του συνεδρίου δεν περιορίστηκαν μόνο σε αμιγώς κλινικά θέματα αλλά κάλυψαν και πρωτοποριακές εφαρμογές στην αισθητική δερματολογία και τις επεμβατικές τεχνικές, προσφέροντας στους νέους συναδέλφους την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις δεξιότητές τους.

Η συμμετοχή της Δερματολόγου – Αφροδισιολόγου Βασιλικής Παπαγεωργίου ως ομιλήτριας σε ένα τόσο σημαντικό επιστημονικό γεγονός, υπογραμμίζει τη συνεχή αφοσίωσή της για την προαγωγή της επιστήμης και την αναβάθμιση των ιατρικών πρακτικών στον τομέα της Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας.

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603

Η δερματολόγος στο Αγρίνιο Βασιλική Παπαγεωργίου εξηγεί πως η ψωρίαση επηρεάζει το δέρμα και την ποιότητα ζωής των ασθενών

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια, αυτοάνοση – αυτοφλεγμονώδης δερματολογική πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν την εμφάνιση ερυθρών, φλεγμονωδών πλακών στο δέρμα οι οποίες καλύπτονται από ασημένιες φολίδες. Η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε σημείο του σώματος, όπως το τριχωτό της κεφαλής, τα γόνατα, τους αγκώνες και τα νύχια, ενώ συχνά συνοδεύεται από κνησμό ή ακόμα και πόνο. Η αντιμετώπισή της είναι σημαντική τόσο για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου όσο και για την αποτροπή περαιτέρω επιπλοκών. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τι είναι η ψωρίαση, τα αίτια, τα συμπτώματα καθώς και τις πλέον σύγχρονες διαθέσιμες θεραπείες.

Ψωρίαση – Τι είναι;

Η ψωρίαση είναι μία αυτοάνοση ασθένεια που προκαλεί την υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Σε φυσιολογικές συνθήκες, τα δερματικά κύτταρα αναπτύσσονται και αποβάλλονται περίπου κάθε 28 ημέρες. Όμως στην ψωρίαση, η διαδικασία αυτή επιταχύνεται σημαντικά με αποτέλεσμα τη συσσώρευση κυττάρων στην επιφάνεια του δέρματος δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές πλάκες ψωρίασης. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι τα κύτταρα της επιδερμίδας (τα κερατινοκύτταρα) πολλαπλασιάζονται με 10πλάσιο ρυθμό σε σχέση με το φυσιολογικό.

Επηρεάζει περίπου το 2-3% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ εμφανίζεται συχνότερα στους Καυκάσιους. Εμφανίζεται σε άτομα οποιαδήποτε ηλικίας αλλά συνήθως διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά είτε στην ηλικία 15-25 ετών, είτε 55-60 ετών.

Ψωρίαση – Αίτια

Η ψωρίαση θεωρείται αυτοάνοσο – αυτοφλεγμονώδες νόσημα δεδομένου ότι οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, τα Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία φυσιολογικά προστατεύουν το σώμα από λοιμώξεις, ενεργοποιούνται λανθασμένα προκαλώντας φλεγμονώδη αντίδραση στο δέρμα και ταχύτερη αναπαραγωγή των κυττάρων του δέρματος.

Παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν την εκδήλωση ή την επιδείνωση της ψωρίασης περιλαμβάνουν:

- Γενετική προδιάθεση: Τα άτομα με συγγενείς που πάσχουν από ψωρίαση έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν τη νόσο.
- Στρες: Το σωματικό ή συναισθηματικό άγχος μπορεί να προκαλέσει έξαρση των συμπτωμάτων.
- Λοιμώξεις: Ορισμένες λοιμώξεις, όπως αυτές που οφείλονται στον στρεπτόκοκκο μπορούν να πυροδοτήσουν την εκδήλωση της ψωρίασης, ιδιαίτερα στους νεότερους ασθενείς.
- Ορμονικές αλλαγές: Οι ορμονικές αλλαγές όπως είναι η εγκυμοσύνη ή η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της νόσου.
- Κλιματολογικοί παράγοντες: Το κρύο και η ξηρότητα του αέρα μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση.
- Ορισμένα φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα β-αναστολείς και το λίθιο ή η απότομη διακοπή κορτικοστεροειδών μπορεί να προκαλέσουν έξαρση των συμπτωμάτων.
- Κάπνισμα και αλκοόλ: θεωρούνται επιβαρυντικοί παράγοντες.
- Τραυματισμός: Επί τραυματισμού του δέρματος είναι δυνατόν να εμφανιστεί στην περιοχή αυτή μία νέα ψωριασική βλάβη. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται Koebner.

Ψωρίαση – Συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα της ψωρίασης περιλαμβάνουν:

- - Ερυθρές, επηρμένες πλάκες στο δέρμα με ασημένιες φολίδες.
  - Ξηρό και σκασμένο δέρμα που μπορεί να ματώνει.
  - Φλύκταινες (σπυράκια με πύον) κυρίως στις παλάμες και τα πέλματα.
  - Κνησμός, πόνος ή αίσθημα καψίματος στις προσβεβλημένες περιοχές.
  - Πάχυνση ή αλλοιώσεις στα νύχια, όπως αποχρωματισμός ή ονυχόλυση.
  - Δυσκαμψία στις αρθρώσεις, σε περιπτώσεις ψωριασικής αρθρίτιδας.

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, μπορεί να αφορούν μικρή ή μεγάλη έκταση του δέρματος και συχνά εμφανίζονται με περιόδους έξαρσης και ύφεσης.

Διάγνωση

Η διάγνωση της ψωρίασης βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση από έναν δερματολόγο. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ψωρίαση είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από τα χαρακτηριστικά σημάδια της στο δέρμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται βιοψία δέρματος ώστε να αποκλειστούν άλλες δερματοπάθειες όπως είναι το έκζεμα ή οι μυκητιάσεις. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση ύπαρξης συμπτωμάτων στις αρθρώσεις, μπορεί να χρειαστεί η εκτέλεση απεικονιστικών εξετάσεων ώστε να επιβεβαιωθεί η ψωριασική αρθρίτιδα.

Κατηγορίες

Η ψωρίαση διακρίνεται σε διάφορους τύπους καθένας από τους οποίους εμφανίζει διαφορετικά συμπτώματα και επηρεάζει διαφορετικές περιοχές του σώματος. Η σωστή κατηγοριοποίηση της ψωρίασης είναι σημαντική για τη διάγνωση και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Οι κύριες κατηγορίες ψωρίασης είναι:

Κατά πλάκας ψωρίαση (Plaque Psoriasis)

Η κατά πλάκας ψωρίαση είναι η πιο συχνή μορφή της νόσου και αντιπροσωπεύει περίπου το 80-90% των περιστατικών ψωρίασης.

- - Συμπτώματα: Εμφάνιση ερυθρών, φλεγμονωδών περιοχών στο δέρμα (πλάκες) οι οποίες καλύπτονται από ασημένιες φολίδες. Οι πλάκες συχνά συνοδεύονται από κνησμό και πόνο.
  - Περιοχές εμφάνισης: Συνήθως εμφανίζεται στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής και το κάτω μέρος της πλάτης. Ωστόσο είναι δυνατό να προσβάλει οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
  - Σοβαρότητα: Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως πολύ έντονη, με πλάκες που καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες του δέρματος.

Σταγονοειδής Ψωρίαση (Guttate Psoriasis)

Η σταγονοειδής ψωρίαση είναι πιο συχνή σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Συχνά εμφανίζεται μετά από μια λοίμωξη όπως είναι η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Τα χαρακτηριστικά της περιλαμβάνουν:

- - Συμπτώματα: Μικρές «σταγονοειδείς» ερυθρές βλάβες που εμφανίζονται ξαφνικά στο δέρμα. Οι βλάβες είναι μικρότερες και λιγότερο παχιές από τις πλάκες της κατά πλάκας ψωρίασης.
  - Περιοχές εμφάνισης: Συνήθως επηρεάζει τον κορμό, τα άνω άκρα και τα πόδια.
  - Πρόγνωση: Η σταγονοειδής ψωρίαση μπορεί να υποχωρήσει μόνη της ή να εξελιχθεί σε χρόνια ψωρίαση.

Ανάστροφη Ψωρίαση (Inverse Psoriasis)

Η ανάστροφη ψωρίαση εμφανίζεται σε πτυχές του δέρματος και σε περιοχές όπου το δέρμα τρίβεται, όπως είναι οι μασχάλες, η βουβωνική χώρα και η ανατομική περιοχή κάτω από το στήθος.

- - Συμπτώματα: Εμφανίζονται λείες και ερυθρές περιοχές που δεν καλύπτονται από φολίδες σε αντίθεση με την κατά πλάκας ψωρίαση. Οι βλάβες είναι συχνά πιο υγρές και επώδυνες καθώς το τρίψιμο των περιοχών προκαλεί ερεθισμό.
  - Περιοχές εμφάνισης: Πτυχές του δέρματος, όπως οι μασχάλες, η βουβωνική χώρα και κάτω από το στήθος.
  - Συσχετιζόμενοι παράγοντες: Ενίοτε, η ανάστροφη ψωρίαση μπορεί να επιδεινωθεί από την εφίδρωση και την τριβή στις συγκεκριμένες περιοχές.

Φλυκταινώδης Ψωρίαση (Pustular Psoriasis)

Η φλυκταινώδης ψωρίαση είναι σπάνια και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση φλυκταινών (σπυράκια με πύον) σε ερυθρό δέρμα. Μπορεί να είναι γενικευμένη ή να περιορίζεται σε ορισμένες περιοχές του σώματος.

- - Συμπτώματα: Φλύκταινες γεμάτες πύον εμφανίζονται σε φλεγμονώδες, ερυθρό δέρμα. Παρόλο που το πύον δεν είναι μολυσματικό, η κατάσταση μπορεί να είναι σοβαρή και επώδυνη.
  - Περιοχές εμφάνισης: Μπορεί να εμφανιστεί σε όλο το σώμα (γενικευμένη μορφή) ή σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως τα χέρια και τα πόδια (εντοπισμένη μορφή).
  - Γενικευμένη μορφή: Η γενικευμένη μορφή της φλυκταινώδους ψωρίασης είναι σοβαρή και μπορεί να προκαλέσει πυρετό, ρίγη και κόπωση, καθώς και εκτεταμένη φλεγμονή του δέρματος.

Ερυθροδερμική Ψωρίαση (Erythrodermic Psoriasis)

Η ερυθροδερμική ψωρίαση είναι μια εξαιρετικά σπάνια και σοβαρή μορφή της ψωρίασης, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.

- - Συμπτώματα: Το δέρμα είναι πολύ λεπτό και ευαίσθητο στο μεγαλύτερο μέρος του σώματος. Το άτομο μπορεί να εμφανίσει και συστηματικά συμπτώματα, όπως πυρετό και κακουχία.
  - Επιπλοκές: Αυτή η μορφή της ψωρίασης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως απώλεια υγρών και πρωτεϊνών, πυρετό, αυξημένο κίνδυνο μολύνσεων.
  - Περιοχές εμφάνισης: Επηρεάζει το μεγαλύτερο μέρος ή ολόκληρο το σώμα, προκαλώντας έντονο πόνο και κνησμό.

Ψωριασική Αρθρίτιδα (Psoriatic Arthritis)

Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης μορφή αρθρίτιδας που συνδέεται με την ψωρίαση και μπορεί να εμφανιστεί πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την εκδήλωση των δερματικών βλαβών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρθρίτιδα εκδηλώνεται αφού έχει εμφανιστεί η ψωρίαση. Περίπου το 30% των ατόμων με ψωρίαση θα αναπτύξουν ψωριασική αρθρίτιδα, ενώ ένα μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να μην εμφανίσει ποτέ δερματικές αλλοιώσεις, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση πιο δύσκολη.

- - Συμπτώματα: Ο πόνος και η πρωινή δυσκαμψία στις αρθρώσεις είναι τα κύρια συμπτώματα. Οι αρθρώσεις μπορεί να πρηστούν και να κοκκινίσουν.
  - Περιοχές εμφάνισης: Συνηθέστερα επηρεάζει τις αρθρώσεις των χεριών, των ποδιών, των δακτύλων (δακτυλίτιδα), των γονάτων, της σπονδυλικής στήλης και της πυέλου. Συχνά, τα άτομα με ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζουν και βλάβες στα νύχια (ψωριασική ονυχία).
  - Επιπλοκές: Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη των αρθρώσεων και περιορισμένη κινητικότητα.

Ειδικές εντοπίσεις της Ψωρίασης

Η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά υπάρχουν ορισμένες περιοχές όπου η παρουσία της έχει ειδικά χαρακτηριστικά, επηρεάζοντας τόσο τη θεραπεία όσο και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι ειδικές εντοπίσεις της ψωρίασης περιλαμβάνουν τις ακόλουθες περιοχές:

- Ψωρίαση στο τριχωτό της κεφαλής: είναι από τις πιο συχνές μορφές της νόσου, εμφανιζόμενη σε περίπου 50-80% των ασθενών με ψωρίαση.
- Ψωρίαση στα νύχια: μπορεί να επηρεάσει τόσο τα νύχια των χεριών όσο και των ποδιών, προκαλώντας αλλαγές στην εμφάνισή τους και λειτουργικά προβλήματα. Ένα ποσοστό ασθενών που κυμαίνεται από 5%-70% με βλάβες στους όνυχες, μπορεί να εμφανίσει και ψωριασική αρθρίτιδα.
- Ψωρίαση στις παλάμες και τα πέλματα (Palmoplantar Psoriasis): Η ψωρίαση στις παλάμες και τα πέλματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητική και να επηρεάσει την κινητικότητα και τη λειτουργικότητα του ασθενούς. Εμφανίζεται περίπου στο 30% των ασθενών με ψωρίαση.
- Ψωρίαση στο πρόσωπο: αν και σπανιότερη, μπορεί να έχει σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο, καθώς επηρεάζει άμεσα την εξωτερική εμφάνιση του ατόμου.
- Ψωρίαση στα γεννητικά όργανα: είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη μορφή ψωρίασης, η οποία μπορεί να επηρεάσει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Μπορεί να έχει αντίκτυπο στη σεξουαλική ζωή και ψυχολογική υγεία του ασθενούς.

Ψωρίαση και άλλες ασθένειες

Δεδομένου ότι στην ψωρίαση έχουμε συστηματική φλεγμονή, γνωρίζουμε πλέον ότι οι ασθενείς με ψωρίαση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν και άλλα προβλήματα υγείας:

- Καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές: Λόγω του αντίκτυπου της ψωρίασης στην ποιότητα ζωής, πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν ψυχικές διαταραχές, όπως άγχος και κατάθλιψη.
- Καρδιαγγειακές νόσοι: Η ψωρίαση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, εξαιτίας της συστηματικής φλεγμονής.
- Μεταβολικό σύνδρομο: Οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν παθήσεις όπως είναι, η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερόλη και ο διαβήτης.
- Άλλα αυτοάνοσα: Ασθενείς με ψωρίαση έχουν 50% πιθανότητα να έχουν άλλο ένα αυτοάνοσο νόσημα (π.χ. νόσος Crohn).

Επιπτώσεις

Η ψωρίαση δεν είναι απλώς μια δερματική πάθηση – οι επιπτώσεις της επεκτείνονται σε πολλούς τομείς της ζωής του ασθενούς, επηρεάζοντας τη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική του ευημερία. Οι επιπτώσεις της ψωρίασης διαφέρουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από τη σοβαρότητα της νόσου, τη διάρκεια των συμπτωμάτων, και την αντίδραση του ασθενούς στην πάθηση.

- Σωματικές επιπτώσεις. Η ψωρίαση προκαλεί έντονη φαγούρα, πόνο και αίσθηση καψίματος, οδηγώντας συχνά σε ξύσιμο που μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει αιμορραγία. Η ψωριασική αρθρίτιδα προκαλεί δυσκαμψία και πρήξιμο στις αρθρώσεις, επηρεάζοντας την κινητικότητα. Η ψωρίαση στα νύχια προκαλεί πάχυνση και αποκόλληση, ενώ η χρόνια φλεγμονή αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαβήτη.
- Ψυχολογικές επιπτώσεις. Οι ασθενείς συχνά αντιμετωπίζουν άγχος, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω των ορατών δερματικών βλαβών, με αποτέλεσμα κοινωνική απομόνωση και συναισθηματικό άγχος.
- Κοινωνικές και επαγγελματικές επιπτώσεις. Η ψωρίαση μπορεί να μειώσει την παραγωγικότητα στην εργασία, να επηρεάσει αρνητικά τις κοινωνικές σχέσεις λόγω αμηχανίας και να προκαλέσει προβλήματα στη σεξουαλική ζωή, λόγω ντροπής και χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Ψωρίαση – Θεραπεία

Η ψωρίαση δεν έχει οριστική θεραπεία, αλλά υπάρχουν πολλές επιλογές για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και τον έλεγχο της νόσου. Η κατάλληλη θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ψωρίασης (έκταση και μορφή των ψωριασικών βλαβών), την ψυχολογική επιβάρυνση και το ατομικό ιατρικό ιστορικό του ασθενούς.

Οι κύριες κατηγορίες θεραπείας περιλαμβάνουν:

1. Τοπικές θεραπείες

Αυτές οι θεραπείες εφαρμόζονται απευθείας στις προσβεβλημένες περιοχές του δέρματος και περιλαμβάνουν:

- - Κορτικοστεροειδή: Τα τοπικά κορτικοστεροειδή μειώνουν τη φλεγμονή και τον κνησμό.
  - Ανάλογα βιταμίνης D: Τα ανάλογα βιταμίνης D επιβραδύνουν την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος.
  - Κερατολυτικά (σαλικυλικό οξύ, ουρία): Βοηθούν στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων από την επιφάνεια του δέρματος.
  - Αλοιφές πίσσας: Οι αλοιφές πίσσας μειώνουν την φλεγμονή.

1. Φωτοθεραπεία

Η φωτοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτίνες UVA και UVB για να μειώσει την ταχύτητα ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος. Υπάρχει περιορισμός ως προς τον αριθμό των συνεδριών που μπορεί να κάνει κανείς στη ζωή, καθώς η υπερβολική έκθεση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Επίσης, συνήθως γίνεται σε ιατρικά κέντρα που έχουν ειδικό εξοπλισμό.

1. Συστηματικές θεραπείες

Σε περιπτώσεις μέτριας/σοβαρής ψωρίασης ή ψωριασικής αρθρίτιδας, ο γιατρός μπορεί να προτείνει συστηματικές θεραπείες, οι οποίες λαμβάνονται από το στόμα ή μέσω ένεσης. Αυτές περιλαμβάνουν:

- - Κλασσικές θεραπείες: Πρόκειται για φάρμακα όπως η μεθοτρεξάτη, η κυκλοσπορίνη, η ασιτρετίνη, ο εστέρας φουμαρικού οξέος, που με διαφορετικό μηχανισμό η καθεμία μπορεί να βελτιώσουν τη ψωρίαση.
  - Μικρά μόρια: Η απρεμιλάστη είναι αναστολέας της PDE-4, μίας ουσίας που συμμετέχει στη διαδικασία της φλεγμονής στην ψωρίαση
  - Βιολογικοί παράγοντες: Οι βιολογικοί παράγοντες στοχεύουν συγκεκριμένα μόρια του ανοσοποιητικού συστήματος και θεωρούνται από τις πιο εξελιγμένες θεραπείες για την ψωρίαση και την ψωριασική αρθρίτιδα. Προς το παρόν, κυκλοφορούν βιολογικοί παράγοντες που στοχεύουν τον TNFa, τις ιντερλευκίνες 17 και 23 και 12/23 αλλά Παρόλο που είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί, πρέπει να χορηγούνται με προσοχή, λόγω των πιθανών παρενεργειών.

Συχνές ερωτήσεις

Είναι η ψωρίαση μεταδοτική;

Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Δεν μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μέσω επαφής, αεροσταγονιδίων ή άλλων μέσων.

Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει την ψωρίαση;

Η διατροφή δεν είναι η κύρια αιτία της ψωρίασης, αλλά μπορεί να επηρεάσει την πορεία της νόσου. Μια υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια με ωμέγα-3 λιπαρά, και χαμηλή σε κορεσμένα λίπη, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα. Επιπλέον, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, η αποφυγή καπνίσματος και η διατήρηση ενός υγιούς του σωματικού βάρους μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

Ποια είναι η πρόγνωση για την ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια πάθηση που δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, αλλά τα συμπτώματά της μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικά με τις κατάλληλες θεραπείες. Πολλοί ασθενείς βιώνουν περιόδους ύφεσης, όπου τα συμπτώματα μειώνονται ή εξαφανίζονται, αλλά η νόσος μπορεί να επανεμφανιστεί ανά πάσα στιγμή. Με τις σύγχρονες θεραπείες, πολλοί ασθενείς καταφέρνουν να διατηρήσουν την ψωρίαση υπό έλεγχο για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Είναι ασφαλείς οι βιολογικοί παράγοντες;

Οι βιολογικοί παράγοντες έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικοί στη θεραπεία της ψωρίασης και της ψωριασικής αρθρίτιδας. Ωστόσο, επειδή επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ενδέχεται να αυξήσουν την ευαισθησία του ασθενούς σε λοιμώξεις. Γι’ αυτό οι ασθενείς που λαμβάνουν βιολογικούς παράγοντες πρέπει να βρίσκονται υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση.

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ ψωρίασης και εκζέματος;

Η ψωρίαση και το έκζεμα είναι διαφορετικές δερματολογικές παθήσεις. Η ψωρίαση συνήθως εμφανίζεται με παχιές, ερυθρές πλάκες με ασημένιες φολίδες, ενώ το έκζεμα συχνά προκαλεί ερυθρότητα, κνησμό και ρωγμές στο δέρμα, χωρίς τις χαρακτηριστικές φολίδες.

Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τις εξάρσεις της ψωρίασης;

Μερικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των εξάρσεων είναι η διαχείριση του στρες, η αποφυγή τραυματισμών στο δέρμα, η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, και η αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ.

Εάν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από ψωρίαση ή αν έχετε οποιαδήποτε απορία σχετικά με την πάθηση, μην διστάσετε να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο ώστε μαζί να εξετάσετε τις καλύτερες δυνατές επιλογές θεραπείας.

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603

Κονδυλώματα (HPV) – Η δερματολόγος στο Αγρίνιο Βασιλική Παπαγεωργίου εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τα κονδυλώματα είναι από τα συχνότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ). Πρόκειται για καλοήθεις εκβλαστήσεις που εμφανίζονται στο δέρμα και τους βλεννογόνους κυρίως στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού. Προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και στην ιατρική ορολογία αναφέρονται ως οξυτενή κονδυλώματα.

Η μετάδοση του ιού είναι εύκολη και συνήθως γίνεται μέσω σεξουαλικής επαφής, ενώ οι βλάβες μπορεί να παραμείνουν ασυμπτωματικές για μεγάλα χρονικά διαστήματα καθιστώντας τη διάγνωση συχνά δύσκολη χωρίς ιατρική εξέταση. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τι είναι τα κονδυλώματα, πόσο συχνά εμφανίζονται και ποια είναι τα αίτια και τα συμπτώματα. Επιπλέον θα αναφερθούμε στον τρόπο που γίνεται η διάγνωση, στα μέτρα πρόληψης και στη θεραπεία. Τέλος απαντάμε στις συχνότερες ερωτήσεις σχετικά με τα κονδυλώματα.

Τι είναι τα κονδυλώματα;

Τα κονδυλώματα είναι μικρά εξογκώματα στο δέρμα ή στους βλεννογόνους που προκαλούνται από τον ιό HPV (Human Papillomavirus). Ειδικότερα, τα γεννητικά κονδυλώματα προκαλούνται κυρίως από τους τύπους 6 και 11 του ιού, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για περίπου το 90% των περιπτώσεων. Τα κονδυλώματα εμφανίζονται συνήθως στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, στον πρωκτό ή ακόμα και στη στοματική κοιλότητα ανάλογα με τον τρόπο μετάδοσης.

Αίτια

Η μόλυνση από τον ιό HPV είναι εξαιρετικά συχνή. Εκτιμάται πως το 75-80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού θα έρθει σε επαφή με τον ιό κάποια στιγμή στη ζωή του.

Η μόλυνση από τον ιό HPV είναι η κύρια αιτία εμφάνισης κονδυλωμάτων. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής, είτε αυτή είναι κολπική, πρωκτική ή στοματική. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, καθιστώντας τον ιδιαίτερα επικίνδυνο όσον αφορά τη μετάδοση. Παράγοντες κινδύνου για τη μόλυνση από HPV περιλαμβάνουν:

- Πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους.
- Σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς προφυλακτικό.
- Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Κάπνισμα, το οποίο φαίνεται να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων.

Συμπτώματα

Οι περισσότεροι ασθενείς που εμφανίζουν κονδυλώματα συχνά τα παρερμηνεύουν ως απλά «σπυράκια» στην περιγεννητική περιοχή. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για επίπεδες ή εξογκωμένες βλατίδες, οι οποίες μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος και να αποκτήσουν χαρακτηριστική ανώμαλη υφή, παρόμοια με αυτή του κουνουπιδιού. Το χρώμα τους ποικίλλει από ροζ ή καφέ μέχρι το χρώμα του δέρματος. Τα κονδυλώματα είναι συνήθως ασυμπτωματικά, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναγνώρισή τους και αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού.

- Εντόπιση στους άνδρες

Τα κονδυλώματα στους άνδρες μπορεί να εμφανιστούν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, όπως στο πέος, το όσχεο και τον πρωκτό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να εμφανιστούν και στο στόμιο της ουρήθρας, γεγονός που μπορεί να απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση μέσω ουρηθρικής εξέτασης. Επιπλέον, τα κονδυλώματα μπορούν να εντοπιστούν και στο ορθό, ιδιαίτερα σε άνδρες που έχουν πρωκτική επαφή.

- Εντόπιση στις γυναίκες

Στις γυναίκες, τα κονδυλώματα εμφανίζονται κυρίως στον κόλπο, στα μεγάλα και μικρά χείλη, στον κόλπο, τον τράχηλο της μήτρας και στον πρωκτό. Εάν τα κονδυλώματα βρίσκονται στον τράχηλο ή μέσα στον κόλπο, ενδέχεται να είναι δύσκολο να εντοπιστούν χωρίς γυναικολογική εξέταση. Όπως και περίπτωση των ανδρών, η ορθική ή στοματική εντόπιση είναι επίσης δυνατή, αν και ασυνήθης.

Διάγνωση

Η διάγνωση των κονδυλωμάτων γίνεται κυρίως μέσω κλινικής εξέτασης. Ωστόσο, λόγω της ποικιλίας στην εμφάνιση των κονδυλωμάτων μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις για την επιβεβαίωση της μόλυνσης από HPV.

- Διάγνωση στους άνδρες

Η διάγνωση στους άνδρες συνήθως γίνεται μέσω κλινικής εξέτασης από δερματολόγο-αφροδισιολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί βιοψία, ιδιαίτερα αν υπάρχει υποψία για προκαρκινικές βλάβες ή άλλες επιπλοκές. Επί εντόπισης κοντά στο στόμιο της ουρήθρας, συστήνεται και ουρολογική εκτίμηση και αντίστοιχα γαστρεντερολογική εκτίμηση όταν υπάρχει εντόπιση στον δακτύλιο του πρωκτού.

Η διάγνωση στους άνδρες πραγματοποιείται συνήθως μέσω κλινικής εξέτασης από δερματολόγο-αφροδισιολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί βιοψία, ειδικά όταν υπάρχει υποψία για προκαρκινικές αλλοιώσεις ή άλλες επιπλοκές. Εάν τα κονδυλώματα εντοπίζονται κοντά στο στόμιο της ουρήθρας, συνιστάται ουρολογική εκτίμηση, ενώ σε περιπτώσεις εμφάνισης κονδυλωμάτων στον δακτύλιο του πρωκτού, απαιτείται αξιολόγηση από γαστρεντερολόγο για περαιτέρω διερεύνηση.

- Διάγνωση στις γυναίκες

Η διάγνωση στις γυναίκες απαιτεί πρωτίστως δερματολογική εξέταση. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η γυναικολογική εκτίμηση, όχι μόνο για να αποκλειστεί η παρουσία κονδυλωμάτων στον κόλπο ή τον τράχηλο της μήτρας, αλλά και για την έγκαιρη ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο μέσω τεστ Παπανικολάου. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι διαφορετικοί τύποι του HPV προκαλούν κονδυλώματα, ενώ άλλοι τύποι μπορεί να οδηγήσουν σε δυσπλασίες ή καρκίνο του τραχήλου. Ωστόσο, είναι πιθανό ένα άτομο να είναι φορέας περισσότερων από έναν τύπο HPV, γεγονός που καθιστά τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο απαραίτητο. Επιπλέον, όπως και στους άνδρες, εάν οι βλάβες εντοπίζονται στον πρωκτό, συνιστάται και αξιολόγηση από γαστρεντερολόγο για περαιτέρω έλεγχο.

Κονδυλώματα – θεραπεία

Η αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων εξαρτάται από τη σοβαρότητα, την έκταση και την τοποθεσία τους. Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι, οι οποίες περιλαμβάνουν:

- Τοπικές αλοιφές και κρέμες: Αυτές οι θεραπείες περιέχουν δραστικές ουσίες που είτε αναστέλλουν την ανάπτυξη των κονδυλωμάτων, όπως η ποδοφυλλοτοξίνη και οι σινεκατεχίνες, είτε ενισχύουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού, όπως η ιμικουιμόδη. Η βελτίωση μπορεί να απαιτήσει αρκετές εβδομάδες χρήσης.
- Κρυοθεραπεία: Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει την καταστροφή των κονδυλωμάτων με τη χρήση υγρού αζώτου, το οποίο προκαλεί τοπικά ψύξη των κυττάρων.
- Διαθερμοπηξία: Κατά τη διαδικασία αυτή, τα κονδυλώματα καυτηριάζονται με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, οδηγώντας σε άμεση απομάκρυνση της βλάβης.
- Χειρουργική αφαίρεση: Σε περιπτώσεις όπου τα κονδυλώματα είναι μεγάλα ή ανθεκτικά σε άλλες θεραπείες, μπορεί να απαιτείται η χειρουργική τους αφαίρεση.
- Laser θεραπεία: Η χρήση λέιζερ για την καταστροφή των κονδυλωμάτων εφαρμόζεται κυρίως σε περιπτώσεις που οι άλλες μέθοδοι δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Αν και οι θεραπείες αυτές είναι αποτελεσματικές στην απομάκρυνση των κονδυλωμάτων, δεν εξαλείφουν τον ιό HPV από τον οργανισμό, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα υποτροπής.

Κονδυλώματα – Πρόληψη

Η πρόληψη είναι το πιο σημαντικό βήμα για τη μείωση της εξάπλωσης των κονδυλωμάτων και άλλων λοιμώξεων που προκαλούνται από τον ιό HPV. Η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής είναι απαραίτητη, καθώς μειώνει σημαντικά την πιθανότητα μετάδοσης του ιού. Ωστόσο, τα προφυλακτικά δεν προσφέρουν απόλυτη προστασία, καθώς ο HPV μπορεί να μεταδοθεί και μέσω επαφής με δέρμα που δεν καλύπτεται από αυτά.

Η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης, ιδιαίτερα για τα γεννητικά κονδυλώματα και τους τύπους HPV που σχετίζονται με καρκίνο, είναι ο εμβολιασμός κατά του HPV. Τα εμβόλια HPV έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικά στη μείωση των μολύνσεων από τον ιό και προσφέρουν προστασία έναντι των πιο επικίνδυνων τύπων του HPV.

Το εμβόλιο κατά του HPV

Το εμβόλιο κατά του HPV, γνωστό ως Gardasil 9, προσφέρει προστασία έναντι των τύπων του ιού που ευθύνονται για το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων (τύποι 6 και 11), καθώς και από τους τύπους που συνδέονται με την ανάπτυξη καρκίνων, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα (τύποι 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58).

Στο παρελθόν υπήρχαν δύο άλλα εμβόλια: το Gardasil, που προστάτευε από τους τύπους 6, 11, 16 και 18, και το Cervarix, το οποίο προσέφερε προστασία μόνο από τους τύπους 16 και 18, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την πλειοψηφία των καρκίνων που συνδέονται με τον HPV. Σήμερα, το Gardasil 9 είναι το εμβόλιο που χρησιμοποιείται ευρέως στη χώρα μας, προσφέροντας εκτεταμένη προστασία έναντι των πιο επικίνδυνων τύπων του ιού.

Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν;

Ο εμβολιασμός θεωρείται πιο αποτελεσματικός όταν γίνεται πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Συστήνεται και είναι δωρεάν για:

- - αγόρια και κορίτσια 9-18 ετών
  - ομάδες υψηλού κινδύνου ενήλικων γυναικών και ανδρών 18-45 ετών (άτομα με πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή ανοσοκαταστολή όπως ανεπάρκειες Β- και Τ- κυττάρων, λοίμωξη HIV, κακοήθη νεοπλάσματα, μεταμόσχευση, με αυτοάνοσα νοσήματα, άτομα υπό ανοσοκατασταλτική αγωγής και άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες).

Οφέλη του εμβολίου HPV

- - Προστασία από καρκίνο: Το εμβόλιο HPV έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού και άλλων καρκίνων που προκαλούνται από τον ιό.
  - Πρόληψη κονδυλωμάτων: Οι τύποι 6 και 11, οι οποίοι προκαλούν το μεγαλύτερο ποσοστό γεννητικών κονδυλωμάτων, καλύπτονται πλήρως από τα εμβόλια, γεγονός που σημαίνει ότι οι εμβολιασμένοι έχουν εξαιρετικά μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης κονδυλωμάτων.
  - Μείωση εξάπλωσης του ιού: Όσο περισσότεροι άνθρωποι εμβολιάζονται, τόσο περισσότερο μειώνεται η εξάπλωση του HPV στην κοινότητα, προσφέροντας προστασία και σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί μέσω της λεγόμενης ανοσίας αγέλης.