Το έκζεμα χεριών, γνωστό και ως δερματίτιδα χεριών, είναι μια από τις πιο συχνές και ταυτόχρονα επίμονες δερματολογικές παθήσεις που επηρεάζει άτομα κάθε ηλικίας. Τα κύρια συμπτώματά του περιλαμβάνουν ερυθρότητα, κνησμό (φαγούρα), ξηρότητα και σε σοβαρές περιπτώσεις ρωγμές ή πληγές στο δέρμα. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο αισθητικό, καθώς μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά, δυσκολεύοντας σας ακόμα και σε απλές δραστηριότητες.

Εάν είστε επαγγελματίας που έρχεται συχνά σε επαφή με χημικές ουσίες ή έχετε παρατηρήσει πως το δέρμα σας επιδεινώνεται μετά από συχνό πλύσιμο χεριών ή χρήση αντισηπτικών, τότε αυτό το άρθρο είναι εδώ για εσάς. Ανακαλύψτε τα αίτια, τα συμπτώματα, τους τρόπους πρόληψης και τις αποτελεσματικές θεραπείες για το έκζεμα χεριών και μάθετε πώς να επαναφέρετε την υγεία του δέρματός σας.

 

Έκζεμα Χεριών- τι είναι;

Το έκζεμα χεριών ανήκει στις χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος και χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια επιδείνωσης και ύφεσης. Πρόκειται για μία από τις πιο κοινές δερματικές παθήσεις, ιδιαίτερα σε επαγγελματικές ομάδες που εκτίθενται σε ερεθιστικούς ή αλλεργικούς παράγοντες. Υπάρχουν διάφοροι τύποι εκζέματος χεριών όπως:

• • Ερεθιστική δερματίτιδα: Προκαλείται από τη συχνή επαφή με ερεθιστικές ουσίες όπως είναι τα καθαριστικά, οι διαλύτες και τα σαπούνια. Αυτή η μορφή είναι η πιο συνηθισμένη και μπορεί να επιδεινωθεί από την υπερβολική χρήση αντισηπτικών και νερού.
  • Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής: Εμφανίζεται όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με αλλεργιογόνα, όπως νικέλιο, λατέξ, καλλυντικά ή συγκεκριμένες χημικές ουσίες. Ακόμα και μικρές ποσότητες του αλλεργιογόνου μπορεί να προκαλέσουν έντονη αντίδραση.
  • Ατοπική Δερματίτιδα: Είναι πιο συχνή σε άτομα με ιστορικό αλλεργιών ή οικογενειακή προδιάθεση για ατοπικές παθήσεις, όπως αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα.
  • Δυσιδρωσικό έκζεμα: Είναι μια οξεία και υποτροπιάζουσα μορφή εκζέματος που εμφανίζεται κυρίως στα δάχτυλα, στις παλάμες και στα πέλματα, με χαρακτηριστικές μικρές φυσαλίδες, έντονη φαγούρα και πιθανή ξηρότητα ή ρωγμές της επιδερμίδας.
  • Υπερκερατωσικό έκζεμα: Χαρακτηρίζεται από πάχυνση του δέρματος και ξηρότητα στις παλάμες. Συχνά προκαλεί ρωγμές, πόνο και είναι συχνότερο στους άνδρες.

 

Έκζεμα Χεριών- Αίτια

Το έκζεμα χεριών μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες, οι οποίοι αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι:

• • Επαγγελματική έκθεση: Επαγγέλματα όπως αυτά των υγειονομικών, καθαριστών, κομμωτών, μανικιουρίστ και εργαζομένων σε βιομηχανίες τροφίμων είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην εμφάνιση εκζέματος λόγω της συνεχούς έκθεσης σε νερό, χημικές ουσίες και αλλεργιογόνα.
  • Περιβαλλοντικές συνθήκες: Οι χαμηλές θερμοκρασίες, ο ξηρός αέρας και η αυξημένη υγρασία μπορεί να καταστρέψουν τον προστατευτικό φραγμό του δέρματος, επιδεινώνοντας την ξηρότητα και τον ερεθισμό, ειδικά σε άτομα που έχουν προδιάθεση για έκζεμα.
  • Συχνό πλύσιμο χεριών: Η υπερβολική χρήση σαπουνιών, καθαριστικών ή αντισηπτικών αλλά και του νερού καταστρέφει το φυσικό φραγμό λιπιδίων του δέρματος, καθιστώντας το ευάλωτο σε ερεθισμούς και λοιμώξεις.
  • Γενετική προδιάθεση: Το οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, άσθματος ή εκζέματος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης.
  • Αλλεργιογόνα: Ορισμένες ουσίες, όπως τα καλλυντικά, το νικέλιο, τα φάρμακα ή ακόμα και τα φυσικά υλικά (όπως το latex), μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.
  • Αυτοάνοσες διαταραχές: Σε ορισμένες περιπτώσεις, το έκζεμα μπορεί να σχετίζεται με διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, που κάνουν το δέρμα πιο επιρρεπές σε φλεγμονές.

 

Έκζεμα Χεριών- Συμπτώματα

Το έκζεμα χεριών εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με τη σοβαρότητα και τον τύπο της πάθησης. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

• • Ξηρότητα και τραχύτητα: Το δέρμα γίνεται σκληρό, ξηρό και ευαίσθητο, στη ράχη των χεριών, στις παλάμες και ανάμεσα στα δάχτυλα.
  • Ερυθρότητα και φλεγμονή: Οι πληγείσες περιοχές γίνονται κόκκινες, θερμές και ερεθισμένες.
  • Φαγούρα: Η φαγούρα μπορεί να είναι έντονη και συχνά οδηγεί σε ξύσιμο, το οποίο επιδεινώνει την κατάσταση.
  • Ρωγμές και φουσκάλες: Σε προχωρημένες περιπτώσεις, το δέρμα μπορεί να εμφανίσει ρωγμές, πληγές ή φυσαλίδες γεμάτες υγρό, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
  • Αίσθηση καψίματος: Οι ασθενείς συχνά περιγράφουν αίσθηση καψίματος στις πληγείσες περιοχές, ιδιαίτερα μετά την επαφή με ερεθιστικούς παράγοντες.

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει από ήπιες περιπτώσεις που βελτιώνονται με ενυδάτωση, έως σοβαρές που απαιτούν ιατρική παρέμβαση.

 

Έκζεμα Χεριών- Διάγνωση

Η διάγνωση του εκζέματος γίνεται από εξειδικευμένο δερματολόγο μέσω μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας που περιλαμβάνει:

1. • Ιατρικό ιστορικό: Ο δερματολόγος θα εξετάσει το ιστορικό του ασθενούς, συμπεριλαμβανομένων αλλεργιών, επαγγελματικής έκθεσης και γενετικής προδιάθεσης.
   • Φυσική εξέταση: Κατά την κλινική εξέταση, θα διαπιστώσει σημεία και συμπτώματα, όπως ο κνησμός, η ξηρότητα, η ερυθρότητα, οι φυσαλίδες ή οι ρωγμές στο δέρμα.
   • Δερματικά τεστ: Εξετάσεις όπως το patch test (δοκιμασίες επικόλλησης) μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό συγκεκριμένων αλλεργιογόνων που προκαλούν το πρόβλημα.
   • Βιοψία δέρματος: Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει βιοψία για την εξακρίβωση της διάγνωσης.

 

Έκζεμα Χεριών- Θεραπεία 

Η θεραπεία μπορεί να είναι εξατομικευμένη, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Οι πιο κοινές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

• • Τοπικά κορτικοστεροειδή: Χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της φλεγμονής και του κνησμού (φαγούρας). Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τις οξείες φάσεις του εκζέματος.
  • Ενυδατικά σκευάσματα: Καθημερινή χρήση ενυδατικών κρεμών για την αποκατάσταση του φυσικού φραγμού του δέρματος.
  • Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα: Σε σοβαρές περιπτώσεις, φάρμακα όπως τα tacrolimus και pimecrolimus μπορούν να μειώσουν την ανοσολογική αντίδραση του δέρματος.
  • Φωτοθεραπεία: Η χρήση UVB ακτινοβολίας είναι μια λύση για ασθενείς με σοβαρά ή επίμονα συμπτώματα.
  • Αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά: Σε περιπτώσεις δευτερογενούς μόλυνσης, μπορεί να χορηγηθούν αντιμικροβιακές αγωγές.

 

Έκζεμα Χεριών- Πρόληψη

Η πρόληψη είναι ουσιαστική για τη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων και την προστασία του δέρματος. Συνιστώνται τα εξής:

• • Χρήση προστατευτικών γαντιών: Προτιμήστε γάντια χωρίς latex και χρησιμοποιήστε βαμβακερά γάντια κάτω από τα γάντια εργασίας για μεγαλύτερη προστασία, ειδικά αν τα φοράτε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα γάντια μιας χρήσης δεν πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται. Τα προστατευτικά γάντια θα πρέπει να διατηρούνται στεγνά στο εσωτερικό, καθ’ όλη τη διάρκεια χρήσης τους.
  • Κατάλληλη ενυδάτωση: Εφαρμόζετε ενυδατική κρέμα πολλές φορές την ημέρα και ιδιαίτερα μετά την εργασία και πριν την κατάκλιση. Επίσης,  αμέσως μετά το πλύσιμο των χεριών, αφού τα στεγνώσετε καλά, για να κλειδώσετε την υγρασία.
  • Αποφυγή αλλεργιογόνων: Ελέγχετε τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε για πιθανές αλλεργιογόνες ουσίες, όπως άρωμα ή χημικά.
  • Μείωση χρήσης καθαριστικών: Χρησιμοποιήστε ήπια σαπούνια και καθαριστικά που δεν προκαλούν ερεθισμό. Αποφύγετε τα αντισηπτικά χεριών σε οποιαδήποτε μορφή (υγρό, τζελ, μαντηλάκια).
  • Ελαχιστοποίηση της έκθεσης στο νερό: Περιορίστε τη συχνότητα του πλυσίματος των χεριών και χρησιμοποιήστε χλιαρό νερό αντί για ζεστό ή πολύ κρύο.
  • Αποφύγετε να φοράτε κοσμήματα και δαχτυλίδια στα χέρια όταν κάνετε δουλειές όπου τα χέρια σας θα είναι βρεγμένα.

 

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι μεταδοτικό το έκζεμα χεριών;

Όχι, το έκζεμα χεριών δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο.

Το έκζεμα χεριών, μπορεί να επανέλθει μετά τη θεραπεία;

    Ναι, ειδικά αν συνεχίσετε να εκτίθεστε στους παράγοντες που το προκαλούν.

Επηρεάζει η διατροφή το έκζεμα;

Δεν υπάρχει ισχυρή βιβλιογραφική ένδειξη που να δείχνει συσχέτιση του εκζέματος των χεριών με την κατανάλωση κάποιου τροφίμου. Όμως, τρόφιμα όπως είναι η τομάτα ή οι μπάμιες μπορούν να προκαλέσουν έκζεμα, όχι λόγω κατανάλωσής τους αλλά λόγω δερματικής επαφής με αυτά.

Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε δερματολόγο;

Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή επιδεινώνονται παρά τη χρήση ενυδατικών και αποφυγής ερεθιστικών ουσιών.

 

 

Αν τα χέρια σας υποφέρουν από τα συμπτώματα του εκζέματος και αναζητάτε μια λύση που πραγματικά λειτουργεί, είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε. Μην αφήνετε το έκζεμα να περιορίζει την καθημερινότητά σας – επαναφέρετε την υγεία και την άνεση στα χέρια σας με τη σωστή φροντίδα. Επικοινωνήστε μαζί μας τώρα!

 

 

---

 

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

 

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603