Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας της σύγχρονης κοινωνίας. Πέρα από τις γνωστές επιπτώσεις στην καρδιαγγειακή υγεία και το μεταβολισμό, η παχυσαρκία έχει άμεση σχέση και με την υγεία του δέρματός μας. 

Οι δερματικές παθήσεις δεν είναι απλώς αισθητικό πρόβλημα—είναι ένα σημάδι ότι το σώμα μας ζητά φροντίδα. Από τις δερματικές λοιμώξεις και την ψωρίαση έως τις ραγάδες και την διαπυητική ιδρωταδενίτιδα, η περίσσεια βάρους μπορεί να λειτουργήσει ως ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου, επιβαρύνοντας την υγεία του δέρματος και την ποιότητα ζωής σας.  Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε πώς η παχυσαρκία επηρεάζει την υγεία του δέρματος, ποιες δερματοπάθειες συνδέονται με αυτή και πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.

Παχυσαρκία & Δερματικές λοιμώξεις

Τι είναι; Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο βακτηριακών και μυκητιασικών λοιμώξεων λόγω της αυξημένης υγρασίας και τριβής στις πτυχές του δέρματος.

Κοινές λοιμώξεις:

• • • • Καντιντίαση: Μυκητιασική λοίμωξη που προκαλεί ερυθρότητα και κνησμό κυρίως στις δερματικές πτυχές.
      • Ερυσίπελας και κυτταρίτιδα: Βακτηριακές λοιμώξεις που προκαλούν φλεγμονή, πόνο και ερυθρότητα, κυρίως στα κάτω άκρα.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Καλή υγιεινή: Διατηρήστε τις πτυχές του δέρματος καθαρές και στεγνές.
      • Χρήση αντιμυκητιασικών προϊόντων: Εφαρμόστε κρέμες ή σπρέι όπου είναι απαραίτητο.
      • Φορέστε άνετα ρούχα: Προτιμήστε ρούχα που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει.

Παχυσαρκία & Μελανίζουσα ακάνθωση (Acanthosis Nigricans)

Τι είναι; Η μελανίζουσα ακάνθωση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σκουρόχρωμες, με υφή βελούδου περιοχές στο δέρμα, συνήθως στις πτυχές όπως ο λαιμός, οι μασχάλες και η βουβωνική χώρα.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συχνά συνοδεύεται από αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση της μελανίζουσας ακάνθωσης. Η υπερβολική ινσουλίνη στο αίμα διεγείρει την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος, οδηγώντας σε πάχυνση και σκουρόχρωμη εμφάνιση αυτού.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Απώλεια βάρους: Η μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση.
      • Ιατρική παρακολούθηση: Συμβουλευτείτε έναν ενδοκρινολόγο για την αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη.
      • Δερματολογική θεραπεία: Τοπικές κρέμες και θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν την εμφάνιση του δέρματος.

Φλεβική ανεπάρκεια και έλκη ποδιών

Τι είναι; Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει φλεβική ανεπάρκεια, με αποτέλεσμα οι φλέβες να μην μπορούν να επιστρέψουν αποτελεσματικά το αίμα στην καρδιά. Έτσι, προκαλούνται κιρσοί, χρόνιο οίδημα στα κάτω άκρα και εν τέλει έλκη στα πόδια.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η παχυσαρκία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη φλεβικής ανεπάρκειας. Παράλληλα, όταν η νόσος έχει ήδη εκδηλωθεί, η παχυσαρκία μπορεί να επιδεινώσει σημαντικά την εξέλιξή της

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Άσκηση: Βοηθά στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος.
      • Ανύψωση ποδιών: Ανακουφίζει από το οίδημα.
      • Ιατρική θεραπεία: Χρήση ελαστικών καλτσών και, σε σοβαρές περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση.

Ψωρίαση

Τι είναι; Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση που προκαλεί ταχεία αναπαραγωγή των δερματικών κυττάρων, οδηγώντας σε πλάκες του δέρματος με παχιά λέπια.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η φλεγμονή που προκαλείται από την παχυσαρκία μπορεί να επιδεινώσει την ψωρίαση.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Διατροφικές αλλαγές: Η μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να βελτιώσει την πορεία της νόσου και τις συννοσηρότητες της ψωρίασης.
      • Απώλεια βάρους: Μειώνει τη φλεγμονή και βελτιώνει τα συμπτώματα.
      • Φαρμακευτική αγωγή: Ακολουθήστε τις οδηγίες του δερματολόγου σας.

Διαπυητική ιδρωταδενίτιδα (Hidradenitis Suppurativa)

Τι είναι; Η διαπυητική ιδρωταδενίτιδα (Hidradenitis Suppurativa) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση οζιδίων, κύστεων και αποστημάτων, τα οποία συχνά καταλήγουν σε ουλές. Εμφανίζεται κυρίως τις πτυχές του δέρματος, όπως οι μασχάλες, η βουβωνική χώρα, κάτω από το στήθος αλλά και στην περιοχή των γλουτών.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση και την επιδείνωση της διαπυητικής ιδρωταδενίτιδας, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Η αυξημένη τριβή στις πτυχώσεις του δέρματος, η χρόνια φλεγμονή και η επίδραση της αντίστασης στην ινσουλίνη φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παράλληλα, η απώλεια βάρους έχει συνδεθεί με βελτίωση της νόσου, ενώ η βαριατρική χειρουργική επέμβαση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση ή να προκαλέσει την εμφάνιση νέων συμπτωμάτων.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Απώλεια βάρους: Η μείωση του βάρους μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της νόσου.
      • Υγιεινή διατροφή: Μια διατροφή πλούσια σε τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη και λιπαρά φαίνεται να επιδεινώνει τη νόσο, ενώ μία διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά έχει συσχετιστεί με μείωση των συμπτωμάτων, αν και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτής της συσχέτισης.
      • Ιατρική παρακολούθηση: Επισκεφθείτε έναν δερματολόγο για εξειδικευμένη θεραπεία, όπως χρήση τοπικών ή συστηματικών φαρμάκων.

Υπεριδρωσία (αυξημένη εφίδρωση)

Τι είναι; Η υπεριδρωσία είναι η υπερβολική παραγωγή ιδρώτα. Mπορεί να οδηγήσει σε δερματικούς ερεθισμούς και κακοσμία.

Σχέση με την παχυσαρκία: Τα άτομα με παχυσαρκία συχνά ιδρώνουν περισσότερο πιθανά λόγω της μειωμένης απώλειας θερμότητας που προκαλείται από το παχύ στρώμα υποδόριου λιπώδους ιστού. Αυτό οδηγεί, αντισταθμιστικά, στην υπερέκκριση ιδρώτα.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Χρήση αντιιδρωτικών προϊόντων: Επιλέξτε προϊόντα με κλινική ισχύ.
      • Φορέστε ελαφριά ρούχα: Βοηθά στη μείωση της εφίδρωσης.
      • Απώλεια βάρους: Μειώνει την υπεριδρωσία.

Ραγάδες (Striae Distensae)

Τι είναι; Οι ραγάδες ή ραβδώσεις είναι λεπτές γραμμές που εμφανίζονται στο δέρμα λόγω της απότομης τάνυσης (τέντωμα) του, συνήθως σε περιοχές όπως είναι η κοιλιά, οι μηροί, τα μπράτσα και το στήθος.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η γρήγορη αύξηση βάρους προκαλεί τάνυση του δέρματος, οδηγώντας σε ρήξη των ελαστικών ινών του.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Σταδιακή απώλεια βάρους: Αποφύγετε τις απότομες αλλαγές βάρους.
      • Τοπική θεραπεία: Χρησιμοποιήστε κρέμες που ενισχύουν την ελαστικότητα του δέρματος, όπως είναι οι κρέμες με ρετινοειδή. Επίσης φροντίστε να ενυδατώνετε καλά το δέρμα σας.
      • Δερματολογικές θεραπείες: Συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο για θεραπείες όπως λέιζερ ή microneedling.

Πελματιαία υπερκεράτωση (Plantar Hyperkeratosis)

Τι είναι; Η πελματιαία υπερκεράτωση είναι μια συχνή δερματική κατάσταση που παρατηρείται στους παχύσαρκους ασθενείς, με χαρακτηριστική εμφάνιση “πεταλοειδούς” πάχυνσης του δέρματος στα πέλματα. Αυτή η πάχυνση αποτελεί αμυντικό μηχανισμό του δέρματος ενάντια στην αυξημένη μηχανική πίεση και τριβή, που οφείλονται στην αύξηση του σωματικού βάρους και στη μείωση της καμάρας του πέλματος.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η υπερβολική πίεση και το βάρος οδηγούν στη δημιουργία αυτής της δερματικής αντίδρασης, ειδικά στη πτέρνα και σε άλλες περιοχές που δέχονται μεγάλο βάρος.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Τοπική θεραπεία: Εφαρμογή κερατολυτικών παραγόντων, όπως προϊόντα που περιέχουν ουρία ή σαλικυλικό οξύ, για τη μείωση της πάχυνσης.
      • Υποστηρικτικά μέτρα: Χρήση ειδικών ορθοπεδικών πάτων για τη μείωση της πίεσης στα πέλματα.
      • Απώλεια βάρους: Βοηθά στη μείωση της βαρύτητας των συμπτωμάτων.

Ακροχορδώνες/Θηλώματα (Skin Tags, Fibroma Pendulum)

Τι είναι; Οι ακροχορδώνες ή θηλώματα είναι μικρές, σαρκώδεις προεξοχές στο δέρμα που εμφανίζονται συνήθως στις πτυχές, όπως ο λαιμός, οι μασχάλες και η βουβωνική χώρα. Εμφανίζονται συχνά σε άτομα με παχυσαρκία και σε περιοχές που υπάρχει τριβή.

Σχέση με την παχυσαρκία: Η συχνότητα και η κατανομή των θηλωμάτων σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι ακροχορδώνες παρατηρούνται συχνά στις ίδιες περιοχές όπου εμφανίζεται και η μελανίζουσα ακάνθωση.

Τι μπορούμε να κάνουμε:

• • • • Ιατρική αντιμετώπιση: Η αφαίρεση των θηλωμάτων γίνεται κυρίως για αισθητικούς λόγους μέσω χειρουργικής εκτομής, κρυοθεραπείας ή καυτηριασμού.
      • Απώλεια βάρους: Συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νέων θηλωμάτων.
      • Τακτική δερματολογική παρακολούθηση: Βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Η παχυσαρκία επηρεάζει σημαντικά την υγεία του δέρματός μας, αλλά με την σωστή ενημέρωση και φροντίδα, μπορούμε να προλάβουμε και να αντιμετωπίσουμε πολλές από τις σχετικές δερματικές παθήσεις. Η απώλεια βάρους, η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση δεν βελτιώνουν μόνο την εμφάνισή μας, αλλά συμβάλλουν και στη συνολική υγεία του δέρματός μας.

Εάν αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες καταστάσεις, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το ιατρείο μας. Είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε να αποκτήσετε και πάλι ένα υγιές και λαμπερό δέρμα.

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603