Συχνές παθήσεις των νυχιών: συμπτώματα, αίτια και θεραπεία

Τα νύχια μας, πέρα από την αισθητική τους αξία, αποτελούν έναν καθρέφτη της γενικότερης υγείας μας. Πολλές φορές, οι παθήσεις των νυχιών μπορούν να υποδείξουν προβλήματα υγείας που ίσως αγνοούμε. Από τις μυκητιάσεις και τις βακτηριακές λοιμώξεις μέχρι τις διάφορες μορφές τραυματισμού και τις αυτοάνοσες παθήσεις, τα νύχια μας μπορεί να υποφέρουν από ποικιλία προβλημάτων. Αναλύοντας τα συμπτώματα και τις αιτίες κάθε πάθησης, θα σας βοηθήσουμε να κατανοήσετε καλύτερα τι μπορεί να συμβαίνει στα νύχια σας και πότε είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε τον δερματολόγο σας ώστε να τα διατηρήσετε υγιή και όμορφα. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις πιο συχνές παθήσεις που ταλαιπωρούν τα νύχια και πώς μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε και να τις αντιμετωπίσουμε.

Ανατομία όνυχος

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση των παθήσεων που ταλαιπωρούν τα νύχια μας, είναι σημαντικό να αναφέρουμε την ανατομία ενός φυσιολογικού νυχιού και περιλαμβάνει:

• • τη μήτρα
  • την ονυχαία πλάκα
  • το παρωνύχιο
  • το επωνύχιο
  • το υπονύχιο
  • τον μηνίσκο
  • το ελεύθερο άκρο του όνυχα
  • τις εγγύς και πλάγιες ονυχαίες πτυχές
  • την κοίτη
  • τα αιμοφόρα αγγεία

Νύχια-Παθήσεις

Τα νύχια, αν και συχνά παραβλέπονται, μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για την κατάσταση της υγείας μας. Διάφορες παθήσεις μπορεί να τα επηρεάσουν, προκαλώντας αλλοιώσεις στο χρώμα, το σχήμα ή την υφή τους. Από απλές μυκητιάσεις έως πιο σοβαρές δερματολογικές ή συστηματικές νόσους, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε έγκαιρα τα σημάδια που μαρτυρούν κάποιο πρόβλημα. Παρακάτω θα δείτε τις συχνότερες παθήσεις των νυχιών, πώς εμφανίζονται και τα αίτια.

Ονυχοµυκητιάσεις

Οι μυκητιάσεις των νυχιών αποτελούν μία από τις πιο συχνές παθήσεις και προκαλούνται από διάφορους μύκητες, κυρίως από δερματόφυτα και σπανιότερα από μη δερματόφυτα.

Οι ονυχομυκητιάσεις εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους όπως:

• • Αποχρωματισμό του νυχιού
  • Πάχυνση της ονυχαίας πλάκας
  • Υπονύχια υπερκεράτωση
  • Ονυχόλυση

Οι παράγοντες που συμβάλλουν στη διασπορά των μυκητιάσεων περιλαμβάνουν:

• • κλιματολογικές συνθήκες (υγρασία, ζέστη)
  • πιθανοί τραυματισμοί
  • κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον

Λοίμωξη από Ψευδομονάδα

Αποτελεί μια σχετικά συνηθισμένη μόλυνση των νυχιών, ιδιαίτερα σε άτομα που λόγω συνθηκών εργασίας τα άκρα τους διατηρούν υψηλά ποσοστά υγρασίας. Προκαλείται από το βακτήριο Pseudomonas aeruginosa. Η μόλυνση αρχίζει συνήθως από τη βάση του νυχιού, ενώ ακολούθως είναι πιθανό να εμφανιστεί παρωνυχία, ονυχόλυση και μια κυανό-πράσινη απόχρωση η οποία προέρχεται από τη χρωστική πυοκυανίνη που παράγει το βακτήριο.

Η θεραπεία των “πράσινων” νυχιών είναι απαιτητική και δύσκολη καθώς εάν δεν αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα οι παράγοντες που την προκαλούν, κυρίως η υγρασία, εύκολα υποτροπιάζει.

Εγκάρσιες αύλακες (γραμμές Beau)

Οι γραμμές του Beau οφείλονται στην διακοπή της ανάπτυξης του νυχιού από το εγγύς τμήμα της μήτρας, ενώ συνεχίζεται η ανάπτυξη του από το περιφερικό τμήμα της. Αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργούνται εγκάρσιες αύλακες διαφορετικού βάθους οι οποίες συνήθως εμφανίζονται σε χρονικό διάστημα 1-2 μηνών από την επίδραση του αιτιολογικού παράγοντα.

Παρότι είναι εφικτό να εμφανιστούν σε όλα τα νύχια, οι γραμμές του Beau, συνήθως εντοπίζονται στα νύχια των χεριών και κυρίως στους αντίχειρες. Η εμφάνιση τους σε πολλά νύχια, μπορεί να είναι ένδειξη παθολογικών καταστάσεων όπως το σύνδρομο Guillain-Barre, παθήσεις που συνοδεύονται από υψηλό πυρετό, νεφρική ανεπάρκεια, και επιληψία. Μονήρεις γραμμές του Beau συνήθως οφείλονται σε παράγοντες όπως:

• • οξεία παρωνυχία
  • τραυματισμό
  • παρατεταμένη αιμόσταση κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης στο δάχτυλο

Η συγκεκριμένη παραμόρφωση, επουλώνεται σταδιακά σε διάστημα περίπου 3 μηνών, καθώς επανέρχεται η φυσιολογική ανάπτυξη του νυχιού, χωρίς την ανάγκη για θεραπεία.

Ονυχοκρύπτωση (είσφρυση όνυχος)

Με τον όρο ονυχοκρύπτωση ή είσφρυση όνυχος, όπως είναι επίσης γνωστή, περιγράφεται η κατάσταση κατά την οποία τα νύχια του ποδιού (συνήθως) αναπτύσσονται και εισφρύουν στο δέρμα, προκαλώντας, οίδημα, πυώδη έκκριση και  έντονο πόνο.  

Συχνά οφείλεται στην πίεση που ασκείται από ακατάλληλα παπούτσια, ή υποδήματα τα οποία είναι συχνά της μόδας (μυτερά παπούτσια, ψηλοτάκουνα). Επιπλέον ο λανθασμένος τρόπος κοπής των νυχιών, όπως το (κόψιμο των πλαϊνών άκρων της ονυχαίας πλάκας), ο τραυματισμός της περιοχής, η παχυσαρκία και η υπεριδρωσία, θεωρούνται αιτιολογικοί παράγοντες.

Η συντηρητική αντιμετώπιση της ονυχοκρύπτωσης συμπεριλαμβάνει την σωστή υγιεινή και περιποίηση των νυχιών (να μην κόβονται βαθιά οι πλαϊνές άκρες των νυχιών) και την κατάλληλη επιλογή υποδημάτων. Σε σοβαρές περιπτώσεις (γονιδιακή προδιάθεση να εισφρύει το νύχι στο δέρμα) ή σε αποτυχία της συντηρητικής αντιμετώπισης, συχνά απαιτείται μερική ή ολική ονυχεκτομή.

Ονυχόλυση

Ως ονυχόλυση περιγράφεται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία η ονυχαία πλάκα αποκολλάται από την κοίτη του όνυχα Συνήθως, η αποκόλληση ξεκινά από το άκρο του νυχιού ή τα πλάγια του και εξαπλώνεται προς την περιοχή της μήτρας. Οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ονυχόλυση περιλαμβάνουν:

• • τραυματισμούς
  • λοιμώξεις – ονυχομυκητίαση
  • παρωνυχίες
  • διαβροχή
  • φάρμακα

Πληκτροδακτυλία

Η πληκτροδακτυλία, γνωστή επίσης ως «ιπποκράτειοι όνυχες», αποτελεί μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία η ονυχαία πλάκα αυξάνεται σε εύρος, μέγεθος και κυρτότητα. Επιπλέον, συνοδεύεται από υπερτροφία των ιστών των τελικών φαλάγγων με σκληροελαστική σύσταση και κυανή απόχρωση.

Η πληκτροδακτυλία μπορεί να οφείλεται σε:

• • Βρογχιεκτασίες
  • Καρκίνος του πνεύμονα
  • Φυματίωση
  • καρδιαγγειακά νοσήματα
  • νεφρική ανεπάρκεια
  • κίρρωση του ήπατος

Ανωνυχία

Η μερική ή ολική απουσία της ονυχαίας πλάκας, γνωστή ως ανωνυχία, μπορεί να επηρεάζει μέρος ή το σύνολο των δαχτύλων στα χέρια ή τα πόδια. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα κάποιου συνδρόμου ή να οφείλεται σε παράγοντες όπως η λήψη αντιπηκτικών ή οινοπνεύματος κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Μικρονυχία

Με τον όρο μικρονυχία, περιγράφεται η παθολογική κατάσταση  κατά την οποία διαπιστώνεται διαταραχή στο μέγεθος της ονυχαίας πλάκας, η οποία είναι εμφανώς μικρή. Στην περίπτωση που όλα τα νύχια ή τα περισσότερα εξ αυτών χαρακτηρίζονται από μικρονυχία, τότε θεωρείται συγγενής.

Κοιλονυχία

Με τον όρο κοιλονυχία, περιγράφεται η διαταραχή της ονυχαίας πλάκας κατά την οποία τα νύχια αποκτούν ένα κοίλο σχήμα (σχήμα κουταλιού) και  γίνονται  εξαιρετικά μαλακά. Η θεραπεία της κοιλονυχίας έγκειται στην αντιμετώπιση του παθολογικού προβλήματος που την προκάλεσε.

Τα αίτια είναι πολυπαραγοντικά μεταξύ των οποίων είναι:

• • αναιμία
  • παθήσεις του θυρεοειδούς
  • γυροειδής αλωπεκία
  • ομαλός λειχήνας
  • έλλειψη βιταμίνης C

Τραχυωνυχία

Η τραχυωνυχία προκύπτει από την διαταραχή της κερατινοποίησης της μήτρας του νυχιού με αποτέλεσμα η ραχιαία επιφάνεια των νυχιών να είναι ανώμαλη, αδιαφανής και εύθραυστη και να μοιάζει σαν να έχει τριφτεί από γυαλόχαρτο. Το σύνδρομο είναι πιο σύνηθες στα παιδιά, ενώ οι αιτιολογικοί παράγοντες παραμένουν ακόμη άγνωστοι.

Συναντάται σε περιπτώσεις:

• • επαφής με διάφορες χημικές ουσίες
  • στην ψωρίαση
  • στον ομαλό λειχήνα
  • στη γυροειδή αλωπεκία
  • στην κοινή ιχθύαση
  • στην συστηματική αμυλοείδωση
  • στο έκζεμα

Οµαλός Λειχήνας

Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση που προσβάλει τα νύχια ασθενών. Μπορεί να εμφανίζουν και δερματικές αλλοιώσεις ομαλού λειχήνα, αλλά αυτό δεν είναι συχνό.

Στον ομαλό λειχήνα, οι αλλοιώσεις των νυχιών είναι ποικιλόμορφες και δεν λαμβάνουν μια χαρακτηριστική μορφή, εκτός από το πτερύγιο.

Οι αλλοιώσεις περιλαμβάνουν:

• • Ραβδώσεις
  • Βοθρία
  • Yπονύχια υπερκεράτωση
  • Λέπτυνση της ονυχαίας πλάκας
  • Ονυχορρήξεις
  • Περιφερική ονυχομάδηση
  • Ατροφία

Ψωρίαση

Η προσβολή των νυχιών στη ψωρίαση είναι συχνή, με ποσοστό που κυμαίνεται περίπου από 10% έως 50%. Οι αλλοιώσεις στα νύχια είναι ποικιλόμορφες και μπορεί να μην συνδέονται πάντα με ψωριασικές βλάβες στο δέρμα, κάτι που δυσκολεύει τη διάγνωση.

Έχει παρατηρηθεί πως οι αλλοιώσεις είναι πιο συχνές σε ασθενείς με πρώιμη έναρξη της νόσου. Ο βαθμός προσβολής των νυχιών δεν συνδέεται απαραίτητα με τις δερματικές βλάβες καθώς έχουν αναφερθεί περιπτώσεις βαριάς δερματικής ψωρίασης δίχως την παρουσία αλλοιώσεων στα νύχια και αντίστροφα.

Η παθογένεια των αλλοιώσεων οι οποίες εμφανίζονται στα ψωριασικά νύχια, είναι ανάλογη με το τμήμα του νυχιού το οποίο προσβάλλεται.

Στην περίπτωση προσβολής της μήτρας του νυχιού, παρατηρούνται:

• • βοθρία
  • ευθραυστότητα των νυχιών
  • λευκονυχία
  • δυστροφία ή και απώλεια της ονυχαίας πλάκας

Στην προσβολή της κοίτης του νυχιού, παρατηρούνται:

• • ονυχόλυση,
  • τη χαρακτηριστική για την πάθηση σταγόνα «ελαίου»,
  • σχισμοειδείς αιμορραγίες
  • υπονύχια υπερκεράτωση

Στην περίπτωση προσβολής των ονυχαίων πτυχών παρατηρείται

• • εικόνα παρωνυχίας
  • ανωμαλίες στην ονυχαία πλάκα

Χρόνια παρωνυχία

Πρόκειται για μια χρόνια κατάσταση, ιδιαίτερα ενοχλητική στον ασθενή, και παρατηρείται σε άτομα των οποίων τα χέρια παρατεταμένα έρχονται σε επαφή με νερό (μάγειρες, νοικοκυρές, βαφείς, αγρότες) με αποτέλεσμα να είναι ευκολότερος ο αποικισμός από Candida albicans  και άλλα βακτήρια. Στην χρόνια παρωνυχία, η κλινική εικόνα περιλαμβάνει ερυθρότητα και οίδημα  του παρωνυχίου. Επιπλέον εντοπίζονται αλλοιώσεις στην επιφάνεια του νυχιού, που οφείλονται στην φλεγμονή της μήτρας του νυχιού και στην δευτερογενή εγκατάσταση μυκήτων (Candida).

Μπορεί να προκληθεί λόγω:

• • υπερευαισθησίας σε τρόφιμα ή σε μικροοργανισμούς (Candida)
  • σε φαρμακευτικούς παράγοντες
  • δερµατολογικές διαταραχές (ψωρίαση, ομαλός λειχήνας)
  • συστηματικές νόσους
  • όγκους (μεταστατικός καρκίνος µαστού)

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• • αποφυγή προδιαθεσικών παραγόντων
  • χρήση βαµβακερών γαντιών
  • μέτριας ισχύος τοπικά στεροειδή
  • συστηµατικά στεροειδή (σε προσβολή πολλών δακτύλων)

Οξεία παρωνυχία

Η οξεία παρωνυχία είναι μια πυογόνος λοίμωξη που μπορεί να προκύψει μετά από τραυματισμό ή δευτερεύοντα τραύματα και χαρακτηρίζεται από πόνο. Πιο αναλυτικά, πρόκειται για μια επιφανειακή λοίμωξη του παρωνυχίου η οποία εμφανίζεται όταν η εγγύς ονυχαία πτυχή και το επωνύχιο απομακρυνθεί από την ονυχαία πλάκα με αποτέλεσμα να επιτρέπεται η είσοδος παθογόνων μικροοργανισμών.

Παρατηρείται σε περιπτώσεις όπως:

• • ονυχοφαγίας
  • τραυματισμό κατά την διαδικασία μανικιούρ
  • παρατεταμένη διαβροχή των άκρων και επαφή με απορρυπαντικά
  • έπειτα από χρήση τεχνητών νυχιών

Συνήθως οφείλεται στον Staphylococcus aureus, αλλά μπορεί επίσης να προκαλείται από αναερόβιους οργανισμούς. Στα παιδιά, μπορεί να προκληθεί από το πιπίλισμα του αντίχειρα.

Έκζεμα

Στην περίπτωση τους εκζέματος των χεριών, οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται, οφείλονται στην φλεγμονή στο περιωνύχιο και ιδίως στην υποκείμενη μήτρα του νυχιού.

Ανάμεσα στις συνηθέστερες αλλοιώσεις περιλαμβάνονται:

• • τραχύτητα της ονυχαίας πλάκας
  • οι γραμμές του Beau
  • πάχυνση και τα βοθρία,
  • βλάβες που οδηγούν σε απώλεια των νυχιών

Δώστε στα νύχια σας την προσοχή που αξίζουν – Κλείστε το ραντεβού σας σήμερα

Αν παρατηρείτε αλλαγές στο χρώμα, την υφή ή την ανθεκτικότητα των νυχιών σας, μην αγνοείτε τα σημάδια. Οι παθήσεις των νυχιών μπορεί να είναι ένδειξη υποκείμενων προβλημάτων που απαιτούν εξειδικευμένη διάγνωση και θεραπεία. Επισκεφθείτε το δερματολογικό ιατρείο της Δρ. Βασιλικής Χρ. Παπαγεωργίου στο Αγρίνιο και αποκτήστε υγιή και όμορφα νύχια!

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603