προληπτικός δερματολογικός έλεγχος Αρχεία - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

dermatologikos-elegchos-meta-tis-kalokairines-diakopes.jpg

Η δερματολόγος στο Αγρίνιο, Βασιλική Παπαγεωργίου εξηγεί γιατί ο δερματολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος μετά τις διακοπές

Το καλοκαίρι είναι η εποχή της χαλάρωσης και της απόλαυσης. Ωστόσο, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, το θαλασσινό νερό ή το χλώριο, η έντονη εφίδρωση και οι μικροτραυματισμοί από τα βότσαλα ή τα θαλάσσια σπορ μπορούν να δοκιμάσουν την αντοχή της επιδερμίδας και να αφήσουν το αποτύπωμά τους, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό. Ο δερματολογικός έλεγχος μετά τις διακοπές αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα πρόληψης, καθώς μπορεί να εντοπίσει δερματικές βλάβες που αρχίζουν αθόρυβα, αλλά με την πάροδο του χρόνου ενδέχεται να εξελιχθούν σε σοβαρές παθήσεις. Από την έγκαιρη διάγνωση πιθανών βλαβών, μέχρι την αποκατάσταση της υγείας και της λάμψης της επιδερμίδας, ο προληπτικός δερματολογικός έλεγχος είναι ένα δώρο υγείας που αξίζει να προσφέρουμε στον εαυτό μας.

Γιατί το δέρμα μας ταλαιπωρείται στις διακοπές;

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το δέρμα μας εκτίθεται σε ένα πλήθος παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν οξείες ή χρόνιες βλάβες. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι:

Υπεριώδης ακτινοβολία (UV): Η έκθεση στον ήλιο χωρίς επαρκή προστασία αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για εγκαύματα, φωτογήρανση (ρυτίδες, πανάδες, απώλεια ελαστικότητας) και ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος, όπως βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και μελάνωμα. Ακόμη και αν δεν εμφανιστεί άμεσα έγκαυμα, η συσσωρευτική βλάβη των UV ακτίνων στο DNA των κυττάρων είναι πραγματική και μακροχρόνια.
Αφυδάτωση και διαταραχή του δερματικού φραγμού: Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, το θαλασσινό αλάτι και ο αέρας οδηγούν σε απώλεια νερού από την επιδερμίδα (διαδερμική απώλεια ύδατος). Το αποτέλεσμα είναι ξηρότητα, θαμπή όψη και αυξημένη ευαισθησία του δέρματος σε ερεθισμούς.
Χλώριο σε πισίνες: Το χλώριο δρα ως ερεθιστικός παράγοντας, απομακρύνει τα φυσικά λιπίδια του δέρματος και ενισχύει την ξηρότητα. Σε άτομα με προϋπάρχουσες δερματοπάθειες, όπως ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) ή ψωρίαση, μπορεί να προκαλέσει έξαρση ή επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Τραυματισμοί και λοιμώξεις: Μικροτραυματισμοί από τα βότσαλα ή τα θαλάσσια σπορ, τσιμπήματα εντόμων και επαφή με μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, ιοί) σε ζεστά και υγρά περιβάλλοντα ευνοούν δερματικές λοιμώξεις, όπως μυκητιάσεις ή θυλακίτιδες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από αυτές τις βλάβες δεν είναι άμεσα ορατές. Για παράδειγμα, ένας σπίλος (ελιά) μπορεί να υποστεί αλλαγές μετά από έντονη έκθεση στον ήλιο χωρίς να γίνει αντιληπτό. Γι’ αυτό και ο δερματολογικός έλεγχος μετά τις διακοπές είναι απαραίτητος: όχι μόνο για την αξιολόγηση των ορατών βλαβών, αλλά και για την έγκαιρη διάγνωση πιθανών παθήσεων που ξεκινούν σιωπηλά.

Τι περιλαμβάνει ένας δερματολογικός έλεγχος;

Ο δερματολογικός έλεγχος είναι μια ολοκληρωμένη διαδικασία που πραγματοποιείται από εξειδικευμένο δερματολόγο και στοχεύει τόσο στη διάγνωση όσο και στην πρόληψη δερματικών παθήσεων. Συνήθως περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

Κλινική εξέταση δέρματος: Ο δερματολόγος εξετάζει με προσοχή όλο το σώμα, από το τριχωτό της κεφαλής έως τα πέλματα. Ελέγχονται σπίλοι (ελιές), κηλίδες, πανάδες, σημάδια φωτογήρανσης ή άλλες βλάβες που μπορεί να χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Η ολική εκτίμηση είναι σημαντική, καθώς δερματικές αλλοιώσεις μπορεί να εμφανιστούν σε περιοχές που συχνά παραμελούμε, όπως η ράχη ή το τριχωτό.
Δερματοσκόπηση: Πρόκειται για εξειδικευμένη μη επεμβατική εξέταση με τη χρήση δερματοσκοπίου, το οποίο μεγεθύνει και φωτίζει τις βλάβες του δέρματος, επιτρέποντας την ακριβέστερη εκτίμηση της μορφολογίας τους. Η δερματοσκόπηση θεωρείται χρυσός κανόνας στην έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών και καρκινικών βλαβών, όπως το μελάνωμα, καθώς μπορεί να αποκαλύψει χαρακτηριστικά που δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι.
Αξιολόγηση της γενικής υγείας του δέρματος: Ο έλεγχος δεν περιορίζεται μόνο σε σπίλους και ύποπτες βλάβες. Γίνεται επίσης εκτίμηση της ποιότητας της επιδερμίδας, της ενυδάτωσης, της ύπαρξης ευρυαγγειών, δυσχρωμιών και σημείων φωτογήρανσης. Αυτό βοηθά στην πρόληψη αλλά και στη βελτίωση της υγείας και εμφάνισης του δέρματος.
Συμβουλευτική πρόληψης και εξατομικευμένη καθοδήγηση: Στο τέλος της εξέτασης, ο δερματολόγος προτείνει εξατομικευμένες οδηγίες που μπορεί να περιλαμβάνουν δερματολογικά σκευάσματα για ενυδάτωση ή αποκατάσταση του δερματικού φραγμού, καλλυντικές ή ιατρικές θεραπείες, καθώς και οδηγίες για συνεχή προστασία από τον ήλιο. Σε περιπτώσεις που χρειάζεται, μπορεί να συστηθεί παρακολούθηση ή βιοψία δερματικής βλάβης.

Ποιες είναι οι συχνότερες δερματικές παθήσεις που εντοπίζονται μετά το καλοκαίρι;

Η περίοδος των διακοπών, αν και ευεργετική για τη διάθεση, συχνά αφήνει «αποτύπωμα» στο δέρμα. Κατά τη διάρκεια ενός προληπτικού δερματολογικού ελέγχου μετά το καλοκαίρι, μπορούν να εντοπιστούν τα εξής:

Νέοι ή αλλοιωμένοι σπίλοι (ελιές): Η παρατεταμένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην εμφάνιση των σπίλων (χρώμα, μέγεθος, σχήμα). Αυτές οι μεταβολές, ειδικά όταν πληρούν τα κριτήρια ABCDE (Asymmetry, Border, Color, Diameter, Evolution), χρειάζονται διερεύνηση, καθώς μπορεί να υποδηλώνουν μελάνωμα.
Ηλιακές κερατώσεις: Πρόκειται για μικρές, τραχιές, συχνά ερυθρές ή καφετί βλάβες που εμφανίζονται σε σημεία με έντονη ηλιοέκθεση (πρόσωπο, αυτιά, τριχωτό, χέρια). Θεωρούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις, καθώς ένα ποσοστό μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τους είναι καθοριστικής σημασίας.
Δερματικές λοιμώξεις: Η ζέστη και η υγρασία του καλοκαιριού ευνοούν την ανάπτυξη μυκητιασικών λοιμώξεων (π.χ. δερματοφυτίες, καντιντίαση), βακτηριακών (θυλακίτιδα, σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις) και ιογενών (ερπητοϊός, κονδυλώματα). Συχνά ξεκινούν με ήπια συμπτώματα και αν μείνουν χωρίς θεραπεία μπορεί να επιμείνουν ή να επιδεινωθούν.
Φωτογήρανση: Η χρόνια και σωρευτική έκθεση στον ήλιο προκαλεί βλάβες στο κολλαγόνο και την ελαστίνη του δέρματος. Κλινικά εκδηλώνεται με λεπτές ή βαθιές ρυτίδες, δυσχρωμίες (πανάδες, κηλίδες), τραχύτητα και απώλεια σφριγηλότητας. Αν και πρόκειται για αισθητικό κυρίως πρόβλημα, η φωτογήρανση είναι ένδειξη βιολογικής βλάβης του δέρματος.
Επιδείνωση χρόνιων δερματοπαθειών: Ο ήλιος, ο ιδρώτας, το αλάτι και οι ερεθιστικοί παράγοντες του καλοκαιριού μπορεί να πυροδοτήσουν εξάρσεις σε παθήσεις όπως:
- Ακμή (λόγω αυξημένης εφίδρωσης, χρήσης αντηλιακών ακατάλληλων για λιπαρό δέρμα).
- Ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα): Η επαφή με χλώριο ή αλάτι και η ξηρότητα συχνά οδηγούν σε έξαρση κνησμού και φλεγμονής.

Ποιοι πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν δερματολογικό έλεγχο μετά τις διακοπές;

Ένας δερματολογικός έλεγχος είναι χρήσιμος για όλους, καθώς συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη πολλών δερματικών παθήσεων. Ωστόσο, υπάρχουν ομάδες ατόμων που θεωρούνται υψηλότερου κινδύνου και για τις οποίες ο τακτικός έλεγχος, ιδιαίτερα μετά την περίοδο των διακοπών, είναι απολύτως απαραίτητος:

Άτομα με πολλούς ή άτυπους σπίλους (ελιές): Οι πολλαπλοί σπίλοι ή οι σπίλοι με ασυνήθιστη μορφολογία (άτυποι/δυσπλαστικοί) αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος. Η συχνή παρακολούθηση από δερματολόγο επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση αλλαγών.
Όσοι έχουν οικογενειακό ή προσωπικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος: Άτομα με συγγενείς που έχουν εμφανίσει μελάνωμα ή άλλες μορφές δερματικού καρκίνου, καθώς και όσοι έχουν ιστορικό αφαίρεσης κακοήθους βλάβης, χρειάζονται πιο στενή και συστηματική παρακολούθηση.
Άτομα που υπέστησαν σοβαρά ηλιακά εγκαύματα στις διακοπές: Τα ηλιακά εγκαύματα, ειδικά όταν είναι επαναλαμβανόμενα ή έντονα, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Η άμεση εκτίμηση από δερματολόγο βοηθά στον έλεγχο πιθανών επιπλοκών αλλά και στη λήψη προληπτικών μέτρων για το μέλλον.
Άτομα με χρόνια δερματολογικά νοσήματα: Παθήσεις όπως η ατοπική δερματίτιδα, ο δερματικός λύκος η ακμή ή η ροδόχρους νόσος μπορεί να επιδεινωθούν το καλοκαίρι λόγω ήλιου, θερμότητας, ιδρώτα ή χημικών παραγόντων (π.χ. χλώριο). Η παρακολούθηση μετά τις διακοπές είναι συχνά καθοριστική για την επαναφορά της νόσου υπό έλεγχο.
Άτομα με αυξημένη καθημερινή έκθεση στον ήλιο: Επαγγελματίες που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους (π.χ. αγρότες, οικοδόμοι, ναυτικοί, αθλητές) αλλά και άτομα με τρόπο ζωής που περιλαμβάνει συχνή ηλιοέκθεση, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο φωτογήρανσης και καρκίνου του δέρματος.

Οφέλη του δερματολογικού ελέγχου

Ο δερματολογικός έλεγχος μετά την καλοκαιρινή περίοδο δεν είναι απλώς μια τυπική εξέταση, αλλά μια ολοκληρωμένη επένδυση στην πρόληψη και τη φροντίδα της υγείας του δέρματος. Τα βασικά του οφέλη περιλαμβάνουν:

Έγκαιρη διάγνωση δερματικών παθήσεων: Ο δερματολόγος μπορεί να εντοπίσει αλλοιώσεις σε πρώιμο στάδιο, όπως ηλιακές κερατώσεις, δυσπλαστικούς σπίλους ή ακόμα και μελανώματα. Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική, καθώς οι περισσότερες δερματικές μορφές καρκίνου είναι πλήρως ιάσιμες όταν εντοπιστούν εγκαίρως.
Πρόληψη με εξατομικευμένη καθοδήγηση: Ο έλεγχος δεν περιορίζεται στην ανίχνευση προβλημάτων. Ο δερματολόγος παρέχει οδηγίες για την καθημερινή φροντίδα, τη σωστή χρήση αντηλιακού και την επιλογή δερμοκαλλυντικών που ταιριάζουν στις ανάγκες του κάθε ασθενή. Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος μελλοντικών βλαβών.
Αποκατάσταση της υγείας και της εμφάνισης του δέρματος: Μετά τις διακοπές, το δέρμα συχνά εμφανίζει αφυδάτωση, θαμπή όψη, κηλίδες ή ευαισθησία. Μέσα από θεραπείες ενυδάτωσης, αποκατάστασης του δερματικού φραγμού ή και αισθητικές παρεμβάσεις, μπορεί να ανακτήσει τη φυσική του ισορροπία και λάμψη.
Αίσθημα ασφάλειας και αυτοπεποίθηση: Η γνώση ότι το δέρμα είναι υγιές, χωρίς ύποπτες βλάβες, προσφέρει σιγουριά και ψυχολογική ανακούφιση. Παράλληλα, η βελτίωση της όψης του δέρματος συμβάλλει θετικά και στην αυτοπεποίθηση του ατόμου.

Γνωρίστε την δερματολόγο-Αφροδισιολόγο στο Αγρίνιο, Βασιλική Παπαγεωργίου

Η Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος στο Αγρίνιο, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη. Είναι κάτοχος δύο τίτλων ειδικότητας, στη Γενική Ιατρική και στη Δερματολογία-Αφροδισιολογία, ενώ βάσει νομοθεσίας ασκεί αποκλειστικά τη δεύτερη. Έχει εκπαιδευτεί σε κορυφαία πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Γαλλίας, του Βελγίου και της Ελλάδας, αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία σε όλο το φάσμα της δερματολογίας: κλινική, αισθητική και παιδοδερματολογία, δερματοσκόπηση, δερματοχειρουργική, παθολογία και χειρουργική ονύχων, καθώς και στη χρήση προηγμένων τεχνολογιών αποτρίχωσης laser.

Η πλούσια ερευνητική της δραστηριότητα, οι διεθνείς δημοσιεύσεις και η συμμετοχή της σε πολυάριθμα επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και την Ευρώπη, επιβεβαιώνουν την υψηλή επιστημονική της κατάρτιση, την οποία συνδυάζει με πολυετή εμπειρία στις ενέσιμες και αισθητικές θεραπείες. Στο σύγχρονο και πλήρως εξοπλισμένο ιατρείο της στο Αγρίνιο, παρέχει ολοκληρωμένες και εξατομικευμένες θεραπείες για ενήλικες και παιδιά, με προτεραιότητα τη φροντίδα, την αξιοπιστία και την υγεία του δέρματος.

Δερματολογικός έλεγχος – Ένα πολύτιμο δώρο για την επιδερμίδα σας!

Ο δερματολογικός έλεγχος μετά τις διακοπές είναι η καλύτερη επένδυση για την υγεία και την ασφάλεια του δέρματός σας. Με εξειδίκευση στην ογκοδερματολογία και συνεχή μετεκπαίδευση στη δερματοσκόπηση, η Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου παρέχει υψηλού επιπέδου, εξατομικευμένη φροντίδα. Επικοινωνήστε σήμερα με το δερματολογικό μας ιατρείο στο Αγρίνιο και κλείστε το ραντεβού σας για έναν ολοκληρωμένο έλεγχο.

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603

Η δερματολόγος στο Αγρίνιο Βασιλική Παπαγεωργίου εξηγεί την σημασία της πρόληψης στον καρκίνο του δέρματος

Ο Μάιος έχει καθιερωθεί διεθνώς ως μήνας ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του δέρματος, μια υπενθύμιση της αξίας της πρόληψης καθώς η ηλιοφάνεια αυξάνεται και η έκθεση στον ήλιο γίνεται εντονότερη. Ο προληπτικός έλεγχος σπίλων, μέσα από τακτική δερματολογική εξέταση και δερματοσκόπηση, αποτελεί βασικό εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση ύποπτων βλαβών πριν εξελιχθούν σε κακοήθειες, όπως το μελάνωμα. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή πρόληψη παραμένουν τα πιο ισχυρά μέσα για τη μείωση των περιστατικών και της θνησιμότητας από καρκίνο του δέρματος.

Στο παρόν άρθρο θα δούμε αναλυτικά τι είναι οι σπίλοι, γιατί είναι σημαντικός ο έλεγχος τους, ποιος είναι ο ρόλος της δερματοσκόπησης και της χαρτογράφησης καθώς και πώς συμβάλλουν στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος.

Τι είναι οι σπίλοι;

Οι σπίλοι – γνωστοί και ως «ελιές» – αποτελούν καλοήθεις βλάβες του δέρματος και σχηματίζονται από συσσωρεύσεις μελανοκυττάρων, των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για τη χρωστική του δέρματος. Διακρίνονται σε συγγενείς, που είναι ορατοί από τη γέννηση, και επίκτητους, οι οποίοι εμφανίζονται κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία. Είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρχουν πολλοί σπίλοι στο σώμα – ένας ενήλικας με ανοιχτό φωτότυπο μπορεί να έχει έως και 40. Οι περισσότεροι έχουν ομοιόμορφο χρώμα, σαφή περιγράμματα και στρογγυλεμένο σχήμα, χωρίς να ενέχουν κάποιον κίνδυνο. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι δυσπλαστικοί σπίλοι, που παρουσιάζουν άτυπα χαρακτηριστικά, όπως ανομοιογενές χρώμα, ακανόνιστα όρια ή μεγαλύτερο μέγεθος. Αν και από μόνοι τους δεν είναι κακοήθεις, η παρουσία πολλών τέτοιων σπίλων αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος και καθιστά αναγκαίο τον τακτικό δερματολογικό έλεγχο.

Έλεγχος Σπίλων- Γιατί είναι σημαντικός;

Ο τακτικός έλεγχος σπίλων είναι καθοριστικός για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, καθώς επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση ύποπτων αλλαγών πριν εξελιχθούν σε σοβαρό πρόβλημα. Το μελάνωμα, ο πιο επιθετικός και δυνητικά θανατηφόρος τύπος, ξεκινά από έναν προϋπάρχοντα σπίλο ή εμφανίζεται ως νέα βλάβη με ασυνήθιστη όψη. Στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 400–500 νέα περιστατικά, με την επίπτωση να παρουσιάζει αυξητική τάση. Αν και το μελάνωμα αποτελεί μικρό ποσοστό των συνολικών δερματικών καρκίνων, ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος των θανάτων λόγω της ικανότητάς του να δίνει πρώιμα μεταστάσεις. Όταν όμως διαγνωστεί εγκαίρως, η πρόγνωση είναι εξαιρετική – το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης ξεπερνά το 90%. Άλλοι τύποι καρκίνου του δέρματος (όπως θα δούμε παρακάτω) είναι μεν συχνότεροι αλλά λιγότερο επικίνδυνοι. Ωστόσο και αυτοί πρέπει να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα. Συνεπώς, ο προληπτικός δερματολογικός έλεγχος – ειδικά σε άτομα με πολλούς σπίλους ή άλλους παράγοντες κινδύνου – μπορεί κυριολεκτικά να σώσει ζωές μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.

Κατηγορίες καρκίνου του δέρματος

Ο όρος καρκίνος του δέρματος αναφέρεται σε διάφορους τύπους κακοήθων όγκων που προέρχονται από τα κύτταρα της επιδερμίδας. Οι συχνότερες και κλινικά σημαντικότερες μορφές είναι οι εξής:

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC)

Αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου του δέρματος, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 75–80% των περιπτώσεων. Αναπτύσσεται από τα βασικά κύτταρα της επιδερμίδας και εμφανίζεται συνήθως ως μικρή, γυαλιστερή ογκίδιο ή πληγή που δεν επουλώνεται, κυρίως σε περιοχές με έντονη ηλιακή έκθεση (πρόσωπο, αυτιά, λαιμός). Έχει βραδεία εξέλιξη και σπάνια δίνει μεταστάσεις, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει σημαντική τοπική καταστροφή των ιστών αν δεν αντιμετωπιστεί. Η έγκαιρη διάγνωση και αφαίρεσή του οδηγεί σχεδόν πάντα σε πλήρη ίαση.

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)

Πρόκειται για τον δεύτερο συχνότερο καρκίνο του δέρματος. Προέρχεται από τα κερατινοκύτταρα (ή ακανθοκύτταρα) και εμφανίζεται συνήθως ως ερυθρή, σκληρή βλάβη ή έλκος με ανυψωμένα όρια. Συχνά εντοπίζεται σε περιοχές με χρόνια έκθεση στον ήλιο (π.χ. πρόσωπο, χείλη, άνω άκρα), αλλά και σε σημεία με προϋπάρχουσες ουλές ή χρόνιες δερματικές αλλοιώσεις. Είναι πιο επιθετικό από το BCC και μπορεί να διηθήσει βαθύτερους ιστούς ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, να προκαλέσει μεταστάσεις. Παρόλα αυτά, η έγκαιρη αντιμετώπιση – κυρίως με χειρουργική αφαίρεση – οδηγεί συνήθως σε πολύ καλά αποτελέσματα.

Μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος, αν και λιγότερο συχνή (περίπου 1–5% των περιστατικών). Αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα – τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη – και μπορεί να προκύψει είτε σε προϋπάρχοντα σπίλο είτε ως νέα σκουρόχρωμη αλλοίωση με ασυνήθιστη μορφή. Χαρακτηρίζεται από υψηλό δυναμικό πρώιμης μετάστασης μέσω λεμφαγγείων ή αιματογενώς, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο εάν δεν εντοπιστεί εγκαίρως. Σε πρώιμα στάδια είναι πλήρως ιάσιμο με χειρουργική αφαίρεση, ενώ η πρόγνωση επιδεινώνεται σημαντικά όσο προχωρά. Αν και οι νεότερες θεραπείες – όπως η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες – έχουν βελτιώσει αισθητά την επιβίωση ακόμη και σε προχωρημένα στάδια, τίποτα δεν υποκαθιστά την αξία της έγκαιρης διάγνωσης.

Σημείωση: Υπάρχουν και σπανιότερες μορφές καρκίνου του δέρματος, όπως το καρκίνωμα από κύτταρα Merkel και τα δερματικά λεμφώματα. Ωστόσο, το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, μαζί με το μελάνωμα, αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα των περιστατικών στην καθημερινή κλινική πράξη.

Τι είναι η δερματοσκόπηση και πώς συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος;

Η δερματοσκόπηση είναι μια σύγχρονη, μη επεμβατική και απολύτως ανώδυνη διαγνωστική μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη λεπτομερή εξέταση σπίλων και άλλων βλαβών του δέρματος. Με τη βοήθεια ενός ειδικού οργάνου, του δερματοσκοπίου, ο δερματολόγος μπορεί να παρατηρήσει δομές και μοτίβα κάτω από την επιφανειακή στιβάδα της επιδερμίδας, τα οποία δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι. Η τεχνική αυτή αυξάνει σημαντικά τη διαγνωστική ακρίβεια, βοηθώντας στην έγκαιρη αναγνώριση ύποπτων ή προκαρκινικών αλλοιώσεων, όπως και στο να ξεχωρίσουν καλοήθεις σπίλοι από βλάβες που μπορεί να εξελιχθούν σε μελάνωμα ή άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος. Χάρη στη δερματοσκόπηση, η πρόληψη γίνεται στοχευμένη και αποτελεσματική, μειώνοντας τον κίνδυνο καθυστερημένης διάγνωσης και ενισχύοντας τις πιθανότητες πλήρους ίασης σε περίπτωση πρώιμης ανίχνευσης.

Δερματολόγος εξετάζει σπίλο με δερματοσκόπιο πίσω από το αυτί ασθενούς – έλεγχος σπίλων και πρόληψη καρκίνου του δέρματος — **Η Δερματολόγος Βασιλική Παπαγεωργίου με την βοήθεια δερματοσκοπίου, εξετάζει σπίλο ασθενούς.**

Έλεγχος Σπίλων- Πότε είναι απαραίτητη η χαρτογράφηση;

Η ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων είναι μια προηγμένη διαγνωστική μέθοδος που συνδυάζει τη δερματοσκόπηση με υψηλής ανάλυσης φωτογραφική απεικόνιση, επιτρέποντας την ακριβή και συστηματική παρακολούθηση των σπίλων σε βάθος χρόνου. Κατά τη διαδικασία, πραγματοποιείται καταγραφή ολόκληρης της επιφάνειας του δέρματος με ειδικό εξοπλισμό υψηλής ανάλυσης και ταυτόχρονα δερματοσκοπική απεικόνιση των σπίλων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Η χαρτογράφηση είναι εξαιρετικά χρήσιμη σε άτομα με πολλούς ή άτυπους σπίλους, ιστορικό μελανώματος ή αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, καθώς επιτρέπει τη σύγκριση παλαιών και νέων εικόνων με σκοπό την άμεση ανίχνευση οποιασδήποτε αλλαγής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να εντοπιστεί εγκαίρως ακόμη και το παραμικρό σημάδι πρώιμης κακοήθειας, μειώνοντας τις άσκοπες αφαιρέσεις και ενισχύοντας την πρόληψη.

Ποιοι πρέπει να υποβάλλονται σε χαρτογράφηση σπίλων;

Ο έλεγχος σπίλων συνιστάται μία φορά τον χρόνο για όλα τα άτομα άνω των 18 ετών, ως βασικό μέτρο πρόληψης του καρκίνου του δέρματος. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες υψηλού κινδύνου που απαιτούν συχνότερη και πιο ενδελεχή παρακολούθηση, συχνά με τη χρήση ψηφιακής χαρτογράφησης σπίλων, λόγω της αυξημένης πιθανότητας εμφάνισης μελανώματος ή άλλων κακοηθειών. Συγκεκριμένα:

- Άτομα με αυξημένο αριθμό σπίλων. Η παρουσία μεγάλου αριθμού σπίλων (άνω των 50) στο σώμα συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος. Τα άτομα αυτά θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικό δερματολογικό έλεγχο, καθώς η πιθανότητα να εμφανιστεί κακοήθεια σε κάποιον από τους σπίλους ή να αναπτυχθεί νέα ύποπτη βλάβη είναι μεγαλύτερη.
- Άτομα με δυσπλαστικούς (άτυπους) σπίλους. Σπίλοι με ακανόνιστα όρια, ποικιλία χρωμάτων ή ασυνήθιστο σχήμα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς η παρουσία πολλών τέτοιων αλλοιώσεων (άνω των 5) συνδέεται με αυξημένο ογκολογικό κίνδυνο.
- Άτομα με ανοιχτόχρωμο φωτότυπο. Άτομα με πολύ ανοιχτό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια, που «καίγονται» εύκολα στον ήλιο, έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία και υψηλότερο κίνδυνο δερματικών καρκίνων.
- Άτομα με ιστορικό σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων. Ηλιακά εγκαύματα με φουσκάλες – ιδίως όταν έχουν συμβεί στην παιδική ή εφηβική ηλικία – συνδέονται με αυξημένο σωρευτικό κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος αργότερα στη ζωή. Τα άτομα αυτά πρέπει να παρακολουθούνται προληπτικά και να αποφεύγουν την περαιτέρω έκθεση χωρίς προστασία.
- Άτομα με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος. Άτομα που έχουν νοσήσει στο παρελθόν ή έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με μελάνωμα, ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου και απαιτείται στενή ιατρική παρακολούθηση.
- Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς. Μεταμοσχευμένοι ασθενείς, άτομα με χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος και πρέπει να εξετάζονται προληπτικά σε τακτά διαστήματα.
- Χρήστες solarium. Η έκθεση σε τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία, όπως αυτή που χρησιμοποιείται στο solarium, έχει αποδεδειγμένα συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος και άλλων μορφών καρκίνου του δέρματος. Όσοι έχουν κάνει συχνή χρήση solarium στο παρελθόν πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικό δερματολογικό έλεγχο, ακόμη και αν δεν παρατηρούν εμφανή σημεία στο δέρμα τους.
- Άτομα που παρατηρούν αλλαγές σε σπίλους. Οποιαδήποτε αιφνίδια μεταβολή σε μέγεθος, χρώμα, σχήμα ή υφή ενός σπίλου, καθώς και η εμφάνιση νέας βλάβης με ασυνήθιστη όψη, αποτελεί λόγο για άμεση αξιολόγηση από δερματολόγο.

Έλεγχος Σπίλων: Πλήρης οδηγός για ασφαλή αυτοεξέταση

Πέρα από τον τακτικό ιατρικό έλεγχο, είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να παρατηρούμε το δέρμα μας και μόνοι μας. Ο αυτοέλεγχος σπίλων συνιστάται να γίνεται μία φορά τον μήνα, σε καλά φωτισμένο χώρο, με τη βοήθεια καθρέφτη – ή και ενός δεύτερου ατόμου για δύσκολα προσβάσιμες περιοχές, όπως η πλάτη.

Για την αξιολόγηση ενός σπίλου ως ύποπτου ή μη, προτείνεται ο κανόνας ABCDE – ένας απλός και αποτελεσματικός οδηγός αυτοεξέτασης:

- A – Asymmetry (Ασυμμετρία). Ένας σπίλος με ασύμμετρο ή ακανόνιστο σχήμα, όπου η μία πλευρά δεν «ταιριάζει» με την άλλη ως προς το περίγραμμα ή τη δομή, μπορεί να αποτελεί πρώιμη ένδειξη κακοήθειας και χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση.
- B – Border (Όρια). Όταν τα όρια ενός σπίλου είναι ακανόνιστα, οδοντωτά ή «σβησμένα», μπορεί να υποδηλώνουν κάτι ύποπτο. Αντιθέτως, οι καλοήθεις σπίλοι παρουσιάζουν συνήθως καθαρό, ομοιόμορφο και καλά περιεγραμμένο περίγραμμα.
- C – Color (Χρώμα). Η παρουσία ποικίλων αποχρώσεων στον ίδιο σπίλο (π.χ. καφέ, μαύρο, κόκκινο, γκρι, μπλε) ή ξαφνική αλλαγή στο χρώμα είναι ύποπτη.
- D – Diameter (Διάμετρος). Διάμετρος μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά (όσο περίπου μια γόμα μολυβιού) μπορεί να αποτελεί ένδειξη κινδύνου, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται και από άλλες αλλαγές.
- E – Evolving (Εξέλιξη). Οποιαδήποτε μεταβολή σε έναν σπίλο με την πάροδο του χρόνου – είτε αφορά το μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα, την υφή ή την εμφάνιση νέων συμπτωμάτων όπως αιμορραγία, φαγούρα ή ευαισθησία – είναι ένα σημάδι που δεν πρέπει να αγνοείται. Εξίσου ανησυχητική μπορεί να είναι και η εμφάνιση νέου σπίλου σε ενήλικα.

Αξίζει να τονιστεί ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί ένας σπίλος ύποπτος. Αρκεί ακόμη και μία ασυνήθιστη αλλαγή για να δικαιολογήσει επίσκεψη στον δερματολόγο. Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ανησυχητικά σημεία που αναφέρθηκαν στον αυτοέλεγχο, μην καθυστερείτε – απευθυνθείτε άμεσα σε ειδικό για αξιολόγηση.

Έλεγχος σπίλων- Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές

Με εξειδίκευση στην Ογκοδερματολογία και συνεχή μετεκπαίδευση στη δερματοσκόπηση και την ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων, η Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου προσφέρει υψηλού επιπέδου, εξατομικευμένη φροντίδα, συνδυάζοντας επιστημονική κατάρτιση και πολυετή κλινική εμπειρία. Η πρόληψη είναι το ισχυρότερο όπλο κατά του καρκίνου του δέρματος. Επικοινωνήστε σήμερα με το δερματολογικό ιατρείο μας στο Αγρίνιο και κλείστε το ραντεβού σας για έλεγχο σπίλων.

Η δερματολόγος βασιλική Παπαγεωργίου στο 5o Πανελλήνιο συνέδριο δερματοσκόπησης στην κέρκυρα — **Η Δερματολόγος Βασιλική Παπαγεωργίου στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δερματοσκόπησης**