Η εγκυμοσύνη είναι μια μοναδική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας, που συνοδεύεται από σημαντικές αλλαγές στο σώμα της. Το δέρμα είναι ένα από τα πρώτα όργανα που επηρεάζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εμφανίζοντας ποικίλες αλλαγές που μπορεί να περιλαμβάνουν τόσο φυσιολογικές όσο και παθολογικές καταστάσεις.

Από την εμφάνιση μελάσματος και ακμής έως πιο σοβαρές δερματοπάθειες όπως ο κνησμός της κύησης, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς να φροντίσετε το δέρμα σας και πότε θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις πιο συχνές αλλαγές στο δέρμα κατά την εγκυμοσύνη, θα δώσουμε εξειδικευμένες πληροφορίες για κάθε περίπτωση και θα εξηγήσουμε πότε είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο.

Φυσιολογικές αλλαγές στο δέρμα κατά την εγκυμοσύνη

Μέλασμα, χλόασμα ή “μάσκα της εγκυμοσύνης”

Το μέλασμα είναι μια συχνή δερματική αλλαγή που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σκούρων καφέ κηλίδων στο πρόσωπο, ειδικά στο μέτωπο, τα ζυγωματικά και το άνω χείλος. Προκαλείται από την αυξημένη παραγωγή μελανίνης λόγω ορμονών όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Η έκθεση στον ήλιο μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Μετά την εγκυμοσύνη μπορεί να φύγει μόνο του αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να επιμείνει ή να επιδεινωθεί.

Πότε να δείτε δερματολόγο: Ο δερματολόγος σας μπορεί να σας συστήσει ειδικά προϊόντα περιποίησης κατά του μελάσματος που επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετά την εγκυμοσύνη, εάν οι κηλίδες γίνουν έντονες ή επιμένουν, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει θεραπείες όπως λευκαντικές κρέμες, χημικά peelings, μεσοθεραπεία ή laser, οι οποίες είναι κατάλληλες μετά τον τοκετό.

Αύξηση της λιπαρότητας και εμφάνιση ακμής

Οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη παραγωγή σμήγματος, οδηγώντας σε λιπαρότητα και ακμή. Η ακμή μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε γυναίκες που δεν είχαν προηγουμένως πρόβλημα. Η ακμή κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή. Οι βλάβες εμφανίζονται συχνά στο πρόσωπο, κυρίως στο μέτωπο, τη μύτη και το πηγούνι, αλλά μπορεί να επηρεάσουν και άλλες περιοχές, όπως το στήθος και η πλάτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι φλεγμονώδεις βλάβες (κύστεις και φλύκταινες) μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονες.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν η ακμή είναι σοβαρή ή προκαλεί πόνο, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει θεραπείες ασφαλείς για την εγκυμοσύνη, όπως τοπικά προϊόντα με αζελαϊκό οξύ ή συμβουλές για αλλαγές στη φροντίδα του δέρματος.

Μέλαινα γραμμή

Η Μέλαινα γραμμή (Linea Nigra) είναι μια σκούρα κάθετη γραμμή που εμφανίζεται στην κοιλιά, από τον αφαλό έως την ηβική περιοχή. Αυτή η αλλαγή οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή μελανίνης και είναι απολύτως φυσιολογική.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Η Μέλαινα γραμμή δεν απαιτεί ιατρική παρέμβαση, καθώς συνήθως εξαφανίζεται μέσα στους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό.

Αγγειακές αλλαγές

Η εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει ευρυαγγείες (spider veins), αύξηση της ερυθρότητας, φλεβική διαστολή και εν τέλει φλεβική ανεπάρκεια. Οι αλλαγές αυτές προκαλούνται από την αυξημένη κυκλοφορία του αίματος και την πίεση στις φλέβες.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενδείκνυται η χρήση καλτσών συμπίεσης για την πρόληψη της φλεβικής ανεπάρκειας. Εάν οι ευρυαγγείες είναι εκτεταμένες ή παραμένουν μετά την εγκυμοσύνη, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει θεραπείες όπως σκληροθεραπεία ή laser.

Ραγάδες

Οι ραγάδες είναι γραμμωτές ουλές που εμφανίζονται όταν το δέρμα τεντώνεται υπερβολικά γρήγορα, συνήθως στην κοιλιά, τους γλουτούς, το στήθος και τους μηρούς. Κατά την εγκυμοσύνη, οι ορμονικές αλλαγές και η αύξηση του σωματικού βάρους αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής τους. Αν και δεν υπάρχει απόλυτη πρόληψη, η χρήση ενυδατικών κρεμών ή ελαίων και η διατήρηση της ελαστικότητας του δέρματος μπορεί να βοηθήσουν.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν οι ραγάδες είναι εκτεταμένες ή ενοχλούν αισθητικά, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει εξειδικευμένες θεραπείες μετά την εγκυμοσύνη, όπως laser ή microneedling και τοπικές θεραπείες που περιλαμβάνουν κρέμες με τρετινοΐνη με στόχο τη βελτίωση της όψης τους.

Δερματικά θηλώματα (Ακροχορδόνες) 

Τα δερματικά θηλώματα είναι μικρά, μαλακά εξογκώματα που εμφανίζονται συχνά στις πτυχές του δέρματος, όπως στον λαιμό, τις μασχάλες, το στήθος ή τη βουβωνική χώρα. Κατά την εγκυμοσύνη, η αύξηση των ορμονών και η τριβή στις περιοχές αυτές μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξή τους. Τα δερματικά θηλώματα είναι ακίνδυνα και συνήθως δεν προκαλούν πόνο ή δυσφορία.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν τα δερματικά θηλώματα προκαλούν ενόχληση, ερεθισμό ή βρίσκονται σε εμφανή σημεία, ο δερματολόγος μπορεί να τα αφαιρέσει εύκολα και με ασφάλεια, χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως είναι η διαθερμία, η κρυοθεραπεία ή το laser.Μετά την εγκυμοσύνη, η εμφάνισή τους μπορεί να μειωθεί χωρίς θεραπεία, αλλά αν παραμένουν, ένας δερματολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να τις αντιμετωπίσετε.

Μεταβολές στα μαλλιά και τα νύχια

Η τριχοφυΐα και η ανάπτυξη των νυχιών συχνά επηρεάζονται κατά την εγκυμοσύνη. Οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της τριχοφυΐας στο πρόσωπο, τα άκρα και την πλάτη, η οποία συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Επιπλέον τα μαλλιά συχνά γίνονται πιο πυκνά και λαμπερά λόγω της παρατεταμένης φάσης ανάπτυξης (αναγενής φάση) που προκαλούν τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων. Ωστόσο, μετά τον τοκετό, πολλές γυναίκες παρατηρούν τριχόπτωση (τελογενής τριχόπτωση), η οποία είναι προσωρινή. Σε γυναίκες με ανδρογενετική αλωπεκία μπορεί να σημειωθεί μόνιμη μετωπιαία τριχόπτωση. Τα νύχια αναπτύσσονται ταχύτερα, αλλά μπορεί να γίνουν πιο εύθραυστα, να εμφανίσουν αυλακώσεις ή άλλες αλλαγές, που συνήθως υποχωρούν μετά τον τοκετό.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Σε περιπτώσεις έντονης ή ανεπιθύμητης τριχοφυΐας λόγω της δράσης των ορμονών, και εφόσον αυτή η κατάσταση είναι ενοχλητική για εσάς, ένας δερματολόγος μπορεί να σας καθοδηγήσει για την κατάλληλη θεραπεία, όπως είναι η αποτρίχωση με laser. Εάν η τριχόπτωση είναι έντονη ή παρατεταμένη μετά τον τοκετό, ή αν παρατηρήσετε σημαντικές αλλαγές στη δομή των νυχιών, ένας δερματολόγος μπορεί να αξιολογήσει την κατάσταση και να σας προτείνει εξατομικευμένες θεραπείες. Επιπλέον, αν παρατηρήσετε σημάδια μόλυνσης ή παθολογικές αλλοιώσεις στα νύχια, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.

Συχνές δερματοπάθειες κατά την εγκυμοσύνη

Κνησμός της κύησης

Ο κνησμός είναι συχνός στην εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα στην κοιλιά και το στήθος. Ωστόσο, μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα πιο σοβαρών καταστάσεων όπως η ενδοηπατική χολόσταση, που συνοδεύεται από κνησμό στις παλάμες και τα πέλματα και αύξηση των χολικών οξέων στο αίμα ή το πεμφιγοειδές της κύησης που συνοδεύεται από εξάνθημα.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν ο κνησμός είναι έντονος ή συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως ίκτερο, εξάνθημα, κόπωση πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα έναν δερματολόγο ή γυναικολόγο για περαιτέρω αξιολόγηση.

Πολύμορφο εξάνθημα της κύησης

Αυτό το εξάνθημα εμφανίζεται συνήθως στην κοιλιά, τους μηρούς και τους γλουτούς προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Είναι ακίνδυνο για τη μητέρα και το μωρό αλλά προκαλεί έντονη δυσφορία.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν το εξάνθημα είναι επίμονο ή επηρεάζει την ποιότητα ζωής σας, ο δερματολόγος μπορεί να χορηγήσει τοπικά κορτικοστεροειδή ή αντιισταμινικά.

Ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματολογική πάθηση που επηρεάζει το δέρμα. Σε ορισμένες γυναίκες, οι ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν βελτίωση των συμπτωμάτων, ενώ σε άλλες, τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν, ιδιαίτερα μετά τον τοκετό. Τα συμπτώματα της ψωρίασης περιλαμβάνουν κόκκινες πλάκες με αργυρόχροα λέπια που εμφανίζονται συχνότερα στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής και την πλάτη.

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την πορεία της ψωρίασης σας κατά την εγκυμοσύνη και να συζητάτε με τον δερματολόγο σας για την κατάλληλη διαχείριση. Ορισμένες θεραπείες που χρησιμοποιούνται για την ψωρίαση, όπως κάποια συστηματικά φάρμακα ή τα ισχυρά τοπικά κορτικοστεροειδή, μπορεί να μην είναι ασφαλείς κατά την εγκυμοσύνη. Ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει θεραπείες που η χρήση του επιτρέπεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. 

Ατοπική δερματίτιδα

Η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλεί ξηρότητα, ερυθρότητα και κνησμό στο δέρμα. Στην εγκυμοσύνη, οι γυναίκες με ατοπική δερματίτιδα μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές στην ένταση των συμπτωμάτων. Περίπου 20%-50% των γυναικών παρουσιάζουν επιδείνωση του εκζέματος, ενώ άλλες βλέπουν βελτίωση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξηρές, ερεθισμένες περιοχές στο δέρμα, ιδιαίτερα σε πτυχές όπως οι αγκώνες, τα γόνατα και ο λαιμός. 

Πότε να επισκεφθείτε δερματολόγο: Εάν το έκζεμα σας γίνεται έντονο ή δυσκολεύεστε να το διαχειριστείτε με απλά μέτρα φροντίδας, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο. Ο ειδικός μπορεί να συστήσει ασφαλείς θεραπείες για την εγκυμοσύνη, όπως ήπια τοπικά κορτικοστεροειδή. Επιπλέον, η ενυδάτωση με υποαλλεργικές κρέμες και η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων, όπως τα αρωματικά σαπούνια, είναι απαραίτητα για τη διαχείριση της πάθησης.

Δέρμα – Τι περιλαμβάνει η σωστή φροντίδα του κατά την εγκυμοσύνη

• • Χρήση αντηλιακού: Το αντηλιακό είναι απαραίτητο για την πρόληψη του μελάσματος και της φωτογήρανσης. Επιλέξτε προϊόντα κατάλληλα για εγκύους.
  • Καθημερινή ενυδάτωση: Ενυδατώστε το δέρμα σας με υποαλλεργικές κρέμες για να μειώσετε την ξηρότητα και την εμφάνιση ραγάδων.
  • Αποφυγή ερεθιστικών προϊόντων: Αποφύγετε προϊόντα με ρετινοειδή, σαλικυλικό οξύ ή άλλα επιβλαβή συστατικά.
  • Υγιεινή διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή συμβάλλει στη γενική υγεία του δέρματος.

Πότε να επισκεφθείτε τον δερματολόγο

Η επίσκεψη σε δερματολόγο είναι απαραίτητη εάν:

• • Αντιμετωπίζετε έντονο ή επίμονο κνησμό.
  • Παρατηρείτε ξαφνικές αλλαγές σε ελιές ή άλλες δερματικές βλάβες.
  • Εμφανίσετε εξανθήματα ή άλλες δερματικές καταστάσεις που δεν βελτιώνονται.

Οι αλλαγές στο δέρμα κατά την εγκυμοσύνη είναι συχνές και στις περισσότερες περιπτώσεις φυσιολογικές. Ωστόσο, είναι σημαντικό να είστε ενημερωμένες για πιθανές δερματοπάθειες και να φροντίζετε σωστά το δέρμα σας. Με τη σωστή φροντίδα και την καθοδήγηση ενός δερματολόγου, μπορείτε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά τις προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν και να απολαύσετε αυτή τη μοναδική περίοδο της ζωής σας.

Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες ή αντιμετωπίζετε κάποιο δερματολογικό πρόβλημα, μη διστάσετε να κλείσετε ένα ραντεβού στο δερματολογικό μας ιατρείο. 

Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc

Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”

Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου

Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon

Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών

Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603