Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα: Η σύφιλη σε έξαρση – Πώς να προστατευτείτε
Σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), τα κρούσματα σύφιλης παρουσιάζουν αυξητική τάση, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ενημέρωση, την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση. Η σύφιλη είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Η τακτική εξέταση για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) και η έγκαιρη θεραπεία είναι βασικά βήματα για την αντιμετώπιση της νόσου.
Αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως η σύφιλη ανήκει στο παρελθόν. Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν ισχύει, καθώς άτομα με σύφιλη διαγιγνώσκονται συνεχώς. Για την ακρίβεια, έχει παρατηρηθεί αυξητική τάση των κρουσμάτων ήδη από το 2012 με αποκορύφωμα το 2019. Στην Ελλάδα από το 2020 έως το 2021 παρουσιάστηκε αύξηση μεγέθους 63,1%, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων σύφιλης.
Τι είναι η Σύφιλη;
Η σύφιλη είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Treponema pallidum. Μεταδίδεται κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή, αλλά μπορεί επίσης να μεταδοθεί από μητέρα σε παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πιθανά σημεία εισόδου του βακτηρίου στον οργανισμό μας αποτελούν μικρές πληγές του δέρματος ή τους βλεννογόνους.
Συμπτώματα της Σύφιλης: Η «μεγάλη μίμος»
Η σύφιλη εμφανίζεται σε τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο, ο ασθενής εμφανίζει ένα έλκος στο σημείο όπου έχει γίνει η μόλυνση (συνήθως στα γεννητικά όργανα ή το στόμα). Αν ο ασθενής δε λάβει θεραπεία, το έλκος θα επουλωθεί και για κάποιο χρονικό διάστημα, ο ασθενής θα παραμείνει ασυμπτωματικός.
Μερικές εβδομάδες μετά, στο δεύτερο στάδιο, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει διάφορα συμπτώματα (εξού και το προσωνύμιο για τη σύφιλη «η μεγάλη μίμος») όπως πυρετό, κούραση, αδυναμία, λεμφαδενοπάθεια, διάχυτο εξάνθημα στον κορμό και συχνά και στις παλάμες και τα πέλματα, απώλεια μαλλιών. Στη συνέχεια, και εφόσον ο ασθενής δε λάβει θεραπεία, μπορεί να μην παρουσιάσει κανένα σύμπτωμα για πολλά χρόνια, και τότε λέμε ότι η σύφιλη είναι σε λανθάνουσα κατάσταση.
Τέλος, το τρίτο στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προβλήματα με το νευρικό σύστημα (νευροσύφιλη) και τα εσωτερικά όργανα του σώματος. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι κάποιοι ασθενείς μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα αλλά να νοσούν και επομένως να είναι μεταδοτικοί.
Αύξηση των κρουσμάτων: Παράγοντες και προκλήσεις
Η αύξηση των κρουσμάτων σύφιλης μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες. Ο ανεξέλεγκτος σεξουαλικός τουρισμός, η ανεπαρκής ενημέρωση και η μείωση της χρήσης προφυλακτικών αποτελούν κάποιες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η σύφιλη μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και σε πρώιμα στάδια χωρίς εμφανή συμπτώματα.
Πρόληψη: Η σημασία της προφύλαξης και της εξέτασης
Η καλύτερη προστασία εναντίον της σύφιλης είναι η υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά και η χρήση προφυλακτικών σε κάθε τύπο σεξουαλικής επαφής (στοματική, κολπική, πρωκτική) και καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής. Σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτων συμπτωμάτων, αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή και συμβουλευθείτε το Δερματολόγο σας.
Η διάγνωση για τη σύφιλη γίνεται με εξέταση αίματος (που ονομάζεται ορολογικός έλεγχος). Όλα τα σεξουαλικώς ενεργά άτομα μπορούν αν εξεταστούν για σύφιλη και για άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Ιδιαίτερα αν έχετε πολλούς ερωτικούς συντρόφους ή αλλάζετε συχνά συντρόφους, δεν κάνετε χρήση προφυλακτικού στις επαφές ή είστε άνδρες που έχετε επαφές με άνδρες συντείνεται να εξετάζεστε τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ή και πιο συχνά (π.χ. κάθε 3-6 μήνες).
Θεραπεία: Η διαχείριση της Σύφιλης
Η σύφιλη είναι αντιμετωπίσιμη με αντιβιοτική θεραπεία, συχνά αρκεί η χορήγηση πενικιλίνης. Είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε το ιατρικό πρωτόκολλο και να ολοκληρώσουμε τον καθορισμένο χρόνο θεραπείας για να αποφευχθεί η αντίσταση στα αντιβιοτικά. Επίσης, μετά τη θεραπεία, ο ασθενής παρακολουθείται με αιματολογικό έλεγχο ώστε να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Είναι επίσης πολύ σημαντικό, να εξεταστούν από το Δερματολόγο και οι πρόσφατοι σεξουαλικοί σύντροφοι και να λάβουν θεραπεία.
Η μόλυνση από σύφιλη δεν αφήνει μόνιμη ανοσία. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να ξανανοσήσει από σύφιλη, ακόμα και αν είχε θεραπευτεί παλαιότερα. Για κάθε απορία, μην διστάσετε να συμβουλευτείτε την Δερματολόγο.
Δρ. Βασιλική Παπαγεωργίου, Δερματολόγος–Αφροδισιολόγος, MD, MSc
Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Εξωτερική Συνεργάτης Νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”
Master of Science Πανεπιστημίου Στρασβούργου
Τ. Ιατρός Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Lyon
Μετεκπαιδευθείσα στην Παθολογία και Χειρουργική Όνυχος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Brugmann και Saint-Pierre Βρυξελλών
Προυσιωτίσσης 27, Αγρίνιο (έναντι γηπέδου Παναιτωλικού). Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2641307215 και 6937119603
